Po napisaniu w 1974 r. muzyki do Golden Needles Lalo Schifrin zrobił sobie kilkuletnią przerwę od kina sztuk walki. Powrót doń nastąpił w 1980 r., gdy duet producencko-reżyserski Fred Weintraub-Robert Clouse przygotowywał pierwszy amerykański film z Jackie Chanem - Wielka rozróba. 26-letni Chan na tym etapie kariery był już postacią o ugruntowanej pozycji w przemyśle filmowym w Hong Kongu. Nie tylko grał w filmach, ale również z powodzeniem je reżyserował. Wspomnianemu duetowi marzył się sukces na miarę Wejścia smoka i uczynienie z Jackie Chana wielkiej hollywoodzkiej gwiazdy. Sukces ten jednakże panowie chcieli osiągnąć niewielkim nakładem sił - stworzyli ubogiego krewnego takich filmów jak Nieustraszona hiena czy Pijany mistrz, ograniczając *akcenty humorystyczne a przede wszystkim uproszczając choreografię walk. (Chana potraktowano jak pętaka, zignorowano wszystkie jego sugestie w tym temacie). Ponadto twórcy filmu dość szybko wyjawiają, z kim i w jakich okolicznościach będzie musiał się zmierzyć w finale główny bohater a oczekiwaniu na najważniejsze starcie towarzyszy kilka nudnych wątków i scen-zapchajdziur.
Jackie Chan ponownie gra sympatycznego lekkoducha, będącego obiektem utyskiwań głowy rodziny. Młodzieniec trenuje kung-fu pod okiem swego wuja, bierze ponadto udział w... wyścigach na wrotkach, zaś akcja filmu została osadzona w Chicago lat 30-tych. Ten ostatni fakt skłonił Lalo Schifrina do niemal całkowitego porzucenia modelu ilustracji kina kopanego, jaki wykorzystał w Wejściu smoka i Golden Needles. Argentyńczyk tym razem postawił na style i brzmienia kojarzące się ze wspomnianą epoką, dopełniając je m.in. ludzkim głosem, syntezatorem a także orkiestrą symfoniczną w scenach wymagających od oprawy muzycznej większej intensywności emocjonalnej. Nowe rozwiązania w ilustracji poszły w parze z mniejszymi lub większymi cytatami z wcześniejszych prac a także ze znakami rozpoznawczymi kompozytora, jak choćby basem wprowadzającym do tematów, czy też napędzającym muzykę akcji.
Lalo Schifrin popełnił dla Wielkiej rozróby jeden ze swych najbardziej charakterystycznych i najłatwiej rozpoznawalnych tematów głównych. W pozornie czysto-rozrywkowym Training Montage (Main Title), celnie portretuje postać Jerry`go Kwana graną przez Jackie Chana. Kontrabas przy asyście jazzującej perkusji, odgrywa podkład melodyczny, przykryty następnie przez gwizdany temat główny ? jest on powtarzany i rozwijany przez nieco chropowato i ostro brzmiący flet. Do tego dochodzą improwizowane przerywniki m.in. z figlarnym klarnetem i kontrabasem. Brzmieniowe zawijasy i ostrości to czytelne odniesienie do ekwilibrystycznego i zabójczego stylu walki młodzieńca a gwizd nawiązuje do jego luźnego, nieskrępowanego sposobu bycia. Przetworzenia tematu w kolejnych kompozycjach nie różnią się tak bardzo od siebie, jak we wcześniejszym Golden Needles. W wariacjach tematycznych pozostają te same bazowe elementy brzmieniowe, do których Schifrin dorzuca też nowe. Z owych bazowych elementów tworzy też częściowo improwizowane kompozycje, pół-żartem, pół-serio ilustrujące statyczne potyczki z udziałem Kwana i jego nauczyciela, wuja Herberta.
Muzyka akcji, w odróżnieniu od tej ze wspomnianego Golden Needles, przynosi bardzo mieszane odczucia. Mamy tu do czynienia zarówno z Schifrinem leniwym, komponującym bez serca, na odczepne, który bierze wycinek z jednego ze swych najlepszych utworów akcji (El Viaje-Cordona z ilustracji Wrath of God) i dokonując niewielkich przeróbek tworzy drętwą, nieangażującą odbiorcę kompozycję (Oriental Drama). Jeszcze większą porażką Argentyńczyka jest niezamieszczona na albumie (słusznie), orkiestrowa oprawa przedostatniej, turniejowej walki Kwana ? niemrawa, anemiczna i bezbarwna. Jest i Schifrin zmobilizowany, dający próbkę swych wielkich możliwości i przyprawiający słuchacza o szybsze bicie serca: 1) w soczystym, mrocznym, powoli nabierającym intensywności The Kiss of Death okraszonym złowieszczymi dęciakami, dudniącym fortepianem i głośnymi, arytmicznymi wyładowaniami perkusji znanymi z ilustracji Wejścia smoka; 2) w Roller Derby, będącym kawałkiem znakomitej, inspirującej muzyki i czyniącym finał dziwacznego, zdumiewającego wyścigu na wrotkach najbardziej emocjonującym momentem filmu. Wspaniałą robotę wykonują tutaj, będące siłą napędową kompozycji: perkusja, sekcja dęta i gitara basowa.
Wzmianka należy się kompozycjom inkorporującym do ilustracji style muzyczne modne w latach 30-tych ? Razor Cuts, będącemu utworem suspense w swingowej stylistyce (ze sprawnie wplecionym brzmieniem syntezatora) a także Victory Fanfare, pompatycznemu, triumfalnemu finałowi ilustracji w stylu dixieland. Do tego dochodzą jeszcze quasi-źródłowe, swingowe, eleganckie Miss Wong i Playing Nurse z uwodzącymi frazami saksofonu i klarnetu. Wszystkie cztery są tyleż klasowe i nienagannie wykonane, co krótkie. Na pewno jednak sprawią radość miłośnikom ilustracji z The Cotton Club i Hammetta.
Oprawa muzyczna Wielkiej rozróby to pod kilkoma względami przeciwieństwo omawianego wcześniej Golden Needles - entuzjastyczna, luzacka, tchnąca świeżością, ze świetnym tematem głównym, ale też mająca wyraźnie słabsze momenty. Pozostaje cieszyć się, że nie wszystko trafiło na dotychczasowe wydania: japońskie winylowe z 1980 r. oraz CD sprezentowane w 2017 r. przez Quartet Records. Blisko czterdziestominutowa selekcja zapewnia sporo rozrywki w dobrym guście, na bardzo solidnym poziomie kompozytorskim, aranżacyjnym i wykonawczym. Udane zwieńczenie nieformalnej trylogii sztuk walki Lalo Schifrina. *aria *bas Recenzję napisał(a): Damian Sołtysik (Inne recenzje autora)
Lista utworów:
1. Training Montage (Main Title) - 03:23
2. Fast Moves - 04:01
3. Jerry`s Rag - 01:12
4. Uncle Herbert - 02:44
5. Roller Derby - 02:30
6. Razor Cuts - 01:24
7. Oriental Drama - 02:11
8. Miss Wong - 01:04
9. The Trap - 04:20
10. Training Montage - 02:42
11. The Kiss of Death - 04:54
12. Victory Fanfare and Training Montage - 03:53
Bonus Tracks:
13. Playing Nurse (Source) - 02:19
14. Training Montage (With F/X) - 02:28
Razem: 00:39:05 |
|
