Urodził się 5 lutego 1902 roku w Warszawie. Syn spolonizowanych Żydów. Już jako mały chłopiec był uważany za cudowne dziecko z wrodzonym talentem do gry na fortepianie, na którym grał od 6 roku życia. Dorastając początkowo zaprawiał się w kompozycji jako samouk, a po krótkim epizodzie związanym ze studiami na UW (Wydział Prawa) rozpoczął studia muzyczne w Konserwatorium Warszawskim(klasa fortepianu i kompozycji). W czasie studiów komponował muzykę do warszawskich kabaretów i teatrzyków rewiowych. Szkolenie kontynuował również w Berlinie, gdzie obok profesjonalnej nauki kunsztu muzycznego, miał okazję nawiązać znajomości, które niedługo potem zaowocowały szerszą współpracą ze znanymi artystami. Po powrocie do kraju rozpoczął komponowanie piosenek, ale choć były znane i śpiewane, nie dawały młodemu, ambitnemu kompozytorowi wystarczającego uznania. Zwłaszcza, że miał on wysokiej klasy konkurenta w osobie Henryka Warsa - uwielbianego przez warszawską publiczność za piosenki do najbardziej popularnych polskich filmów z tego okresu. Kaper postanowił więc szukać szczęścia za granicą.

W 1926 roku przyjechał do Berlina. Niemcy przyjęli go z otwartymi ramionami. Prawdopodobnie jeszcze w czasach studenckich poznał Waltera Furmana, znanego austriackiego kompozytora, który również wyemigrował do Berlina. Furman, razem z autorem tekstów Fritzem Rotterem, tworzył duet, osiągając znaczące sukcesy w stolicy Niemiec. Kaper wciągnięty przez nich do zespołu od razu rozpoczął pracę nad kompozycją, aranżacjami i orkiestracją. Dorobek twórczy grupy stał się tak płodny, że wydawcy zaczęli publikować ich muzykę pod pseudonimami. Kaper figurował jako Caspar Paolo. Nie jest pewne, czy duża ilość materiału muzycznego była jedynym powodem używania przez nich pseudonimów, bo jak podają niektóre źródła, zmieniali oni prawdziwe nazwiska z racji nasilających się już wtedy w Niemczech nastrojów antysemickich. W każdym razie pozycja Kapera przez pewien czas była niezagrożona, a popularność zespołu rosła. Ostateczny sukces artyści przypieczętowali piosenką Was weib du denn, Wie verliebt ich bin (Do you know how much I am in love), która otworzyła im drogę do sławy. Piosenka ta stała się wielkim przebojem niemieckim w roku 1928. Muzycy wyjeżdżali również na koncerty do Paryża i Londynu.

Kiedy nadszedł film dźwiękowy, Furman i Kaper zaangażowali się w produkcję kilku filmowych kooperacji niemiecko-francuskich i austriacko-francuskich. We Francji (gdzie częściej koncertowali) komponowali muzykę zarówno do obrazów, jak i rewii. W tym czasie podpisali też kontrakt ze znaną paryską firmą ?Editio Coda?, która wydawała ich najbardziej popularne utwory, podpisując je imieniem i nazwiskiem - Pierre Candell.

W 1933 Naziści zdobyli władzę w Niemczech, zatem wielu artystów wyemigrowało. Kaper zamieszkał w Paryżu. Tam poznał Louisa B. Mayera, szefa wytwórni filmowej MGM (Metro Goldwyn Meyer), człowieka, który związał go z tą firmą przez blisko 30 lat życia. Mayer miał podobno słabość do Kapera za jego piosenkę Ninon, napisaną do obrazu Ein Lied fur dich (Zdobyć cię muszę), nawiasem mówiąc wylansowaną przez Kiepurę, grającego główną rolę w filmie. W 1934 roku Jurmann wyemigrował do Paryża, a Louis B. Mayer popłynął do Ameryki. Sukces Ninon pozwolił również Kaperowi uciec wraz z Kiepurą oraz większością niearyjskiej bohemy do Hollywood, które nie odmówiło mu pomocy. Szef MGM, zaraz po przybyciu i załatwieniu sobie siedmioletniego kontraktu na robienie filmów, natychmiast przechwycił do współpracy polskiego kompozytora zamieszkałego w Kalifornii, który w międzyczasie zmienił imię na Bronislau. Również wielu innych artystów emigrowało wówczas za Atlantyk, jak choćby: Bert Kalman, Hary Ruby, Gus Kahn. Ten ostatni napisał większość tekstów do nowych piosenek filmowych Polaka (m.in. tych z filmów braci Marx). Najsłynniejszymi piosenkami Kapera z tego okresu są: Cosi Cosa, You are All I Need (1935) i San Francisco (1936), która stała się jego pierwszym przebojem amerykańskim. Piosenka ta była też wykorzystana w filmach Nob Hill (1945) oraz Key To The City (1959). Kaper od samego początku swego pobytu w USA rzucił się w wir pracy, pisząc muzykę zarówno do komedii, jak i filmów szpiegowskich i wojennych. Przykładowo w 1940 roku pisał równolegle muzykę do burleski The Kapitan Is A Lady z piosenką Blue Lovebird a także komponował do antynazistowskiego filmu wojennego The Mortal Storm.

Rok 1942 był dla niego wyjątkowy. Został bowiem nominowany do Oskara za ilustrację obrazu The Chocolate Soldier (1941), która podniosła jego renomę w branży filmowej. Dwa lata później oprawił muzycznie nową wersję Glaslight (Gasnący płomień) z Ingrid Bergman. W 1945 roku zaadaptował na Broadwayu musical Polonaise, oparty na muzyce Chopina, współpracując z Bobem Russellem, Herbertem Stothartem i Hektorem Villa-Lobosem. W rolach głównych wystąpili Jan Kiepura i Martha Eggerth. Kiedy popularność Kapera była już rozległa, jego talent i umiejętności zaczęły wykorzystać inne studia filmowe, jak choćby ?Sam Spiegel?, produkujące film noir Orsona Wellsa The Stranger (1946). W następnych latach współpracował m.in. z Gordonem Douglasem nad głośnym horrorem Them! (1954). W tym samym roku Amerykańska Akademia Filmowa wreszcie doceniła jego umiejętności i został uhonorowany Oskarem za film-musical Lili, opowiadający sentymentalną historię tytułowej, dorastającej sieroty, która po rozczarowaniach miłosnych szuka wytchnienia w teatrzyku marionetek. Nagroda Akademii wyniosła artystę na szczyt, a piosenka Hi-Lili, Hi-Lo (w Polsce znana pod tytułem Laleczki, moje laleczki) przyniosła mu uznanie i światowy rozgłos. W końcu osiągnął status gwiazdy Hollywood. Nigdy jednak nie był na tyle sławny, aby uczestniczyć w największych filmowych produkcjach MGM z tego okresu, aranżowanych przez Atrhura Freeda, genialnego producenta kinowych musicali (Amerykanin w Paryżu, Wszyscy na scenę. Tworzył za to do większych i bardziej dramatycznych produkcji, takich jak: Somebody Up There Likes Me (1956) czy Green Mansions a także The Swan (1956) - ostatnie dzieło Kelly Grace. W 1960 roku ciągle utrzymywał dobrą formę, czego dowodem była oferta udziału w superprodukcji Mutiny on the Bounty z Marlonem Brando. Początkowo muzykę do to tego filmu miał pisać sam Miklos Rozsa, rozchwytywany po oskarowym sukcesie Ben-Hura. Rozsa nie był jednak zainteresowany tym kosztownym projektem, więc zarząd wyznaczył Kapera. Ten napisał partyturę o bardzo wysokich walorach, stanowiącą jedną z nielicznych zalet filmu, który poniósł finansową klapę. Nisko oceniający obraz ?New York Times?, pisał o nim z lekką ironią, komplementując Kapera: (...)Bronislau Kaper dostarcza wysoce barwną partyturę, która rozmiarem współgra z łzawym romansem, jak i z trywialnością tego filmu.

Bronisław Kaper i reżyser Mel Ferrer podczas sesji nagraniowej do filmu "Green Mansions"

Sukces przypieczętowała kolejna nominacja do Oskara. Od tej pory Kaper pisał już na większą skalę dla największych wytwórni filmowych (Columbia Pictures, Warner Bros, 20th Century Fox). Najbardziej znanymi przedsięwzięciami artysty z tego okresu są ścieżki dźwiękowe do filmów: Lord Jim (1965), Tobruk, The Way West (1967). Za Brothers Karamazov (1958) i Home From the Hill (1960) był nominowany do nagrody Laurel. W pierwsze połowie lat 60-tych rozpoczął współpracę z telewizją, komponując muzykę do seriali: Arrest and Trial (1963) oraz F.B.I (1965). Z biegiem lat pisał jednak coraz mniej. Tak jak większość jemu współczesnych twórców, płynął pod prąd pojawiającym się nowym gustom muzycznym w kinie. Mimo iż w swojej 40-letniej karierze komponował i dalej mógł komponować w każdym stylu - począwszy od lekkiej muzyki pop wczesnych lat XX wieku po monumentalne formy orkiestrowe - w świecie filmu postrzegany był jako anachronizm.

W życiu codziennym natomiast jawił się jako otwarty, bezinteresowny i dowcipny człowiek, lubiący korzystać z życia. Dla Polaków, zwłaszcza tych, których doświadczyły wojenne losy, stał się idolem i uosobieniem największego sukcesu. Choć niektórych rodaków mogło razić to, że nabrał nawyków typowo amerykańskich, połączonych z nieskomplikowanym optymizmem w hollywoodzkim stylu, każdy wiedział, że tliły się w nim pewne cechy polskie. On sam nie wypierał się tego, a wręcz uważał za powód do dumy. Jego maniery światowca i wszechstronność stosowanych stylów muzycznych nie przeszkadzały mu wykorzystywać w swoich kompozycjach motywów melodyjnych z przedwojennej polskiej piosenki. Zdradzał się tym zwłaszcza przy okazji komponowania lekkich walców, które wykorzystał choćby w The Glass Slipper czy Misteka Identity. Jego hiszpańska willa z basenem na Bedford Drive, była centralnym miejscem spotkań zarówno emigrantów osiadłych na stałe w Beverly Hills, jak i przybyszów z Polski. Do tych pierwszych należał min. Józef Lejtes (najwybitniejszy polski reżyser okresu przedwojennego), Andrzej Krakowski (znakomity reżyser i scenarzysta, rozpoczynający studia w American Film Institute), Jerzy Abratowski (kompozytor, pianista, który po śmierci żony Ludmiły Jakubczak, najlepszej polskiej śpiewaczki jazzowej, przyjechał szukać szczęścia w Hollywood) a także Violetta Villas. Być może bywał tam też sporadycznie Roman Polański z Krzysztofem Komedą. Kaper często specjalnie organizował wystawne przyjęcia dla swoich przyjaciół z Warszawy. Bywali u niego: Sławomir Mrożek, Julian Stryjkowski, Stanisław Dygat, Stefan Kisielewski. Kazimierz Kutz, wspominając relacje Dygata o Kaperze zanotował: (...)Kilka razy udało im się wyprawić do Ameryki. Jechali tam jak dzieci na wymarzoną kolonię letnią. A gdy przyjaciel Stasia (Dygata) Bronisław Kaper mieszkaniec Beverly Hills urządził wielkie party na jego cześć i zaprosił całe Hollywood , Stasiowi spełniał się mit, był u źródeł wody, którą poił się całe życie. Opowiadał mi o tym przyjęciu i o zaskakującym pragnieniu, które go TAM ogarnęło: już zapadał zmrok, trzymałem kielich szampana w dłoni i stanąłem przy balustradzie tarasu; za sobą miałem całe wytworne towarzystwo, a w dole rozmigotane Los Angeles. Wydawało mi się, że jestem w jakimś niebie… Z Henrykiem Warsem nie utrzymywał bliższych kontaktów (panowie nie przepadli za sobą). Widywali się tylko na oficjalnych uroczystościach. Obaj głosowali w Akademii Filmowej, bywali też na posiedzeniach i podczas gal wręczania Oskarów. Kaper do końca prowadził wytworne życie w kawalerskim stylu, poruszając się cadillakiem oraz uprawiając swoje hobby - szermierka, pływanie, oglądanie walk bokserskich. Ostatnią kompozycję napisał do filmu La Puce a L`Oreille (A Flea in Her Ear) z 1968r. Zmarł 26 kwietnia 1983 roku w Beverly Hills.

Biografię napisał: Daniel Kiper



Twórczość filmowa:


1968 - Counterpoint
1968 - A Flea in Her Ear

1967 - The Way West
1967 - Tobruk
1967 - Cosa Nostra, Arch Enemy of the F.B.I

1965 - The F.B.I (tv series)
1965 - Lord Jim

1964 - Kisses for My President

1963 - Arrest and Trial (tv series)

1962 - Mutiny on the Bounty

1961 - Two Loves
1961 - Ada

1960 - Butterfield 8
1960 - The Angel Wore Red
1960 - Home from the Hill

1959 - The Scapegoat
1959 - Green Mansions

1958 - Auntie Mame
1958 - The Brothers Karamazov

1957 - Jet, Pilot
1957 - Don`t Go Neat the Water
1957 - The Barrets of Wimpole Street

1956 - Somebody Up There Likes Me
1956 - The Power and the Prize
1956 - Forever, Darling
1956 - The Swan

1954 - Her Twelve Man
1954 - Them!
1954 - Saadia

1953 - Ride, Vaquero!
1953 - The Naked Spur
1953 - Lili
1953 - The Actress

1952 - The Wild North
1952 - Shadow in the Sky
1952 - Invitation

1951 - Three Guys Named Mike
1951 - The red Badge of Courage
1951 - Mr. Imperium
1951 - It`s a Big Country
1951 - Grounds of Marriage

1950 - To Please a Lady
1950 - The Skipper Surprised His Wife
1950 - Please Believe Me
1950 - A Life of Her Own
1950 - Key to the City

1949 - That Forsyte Woman
1949 - The Secret Garden
1949 - Malaya
1949 - The Great Sinner

1948 - The Secret Land
1948 - Homecoming
1948 - B.F.`s Daughter
1948 - Act of Violence

1947 - High Wall
1947 - Green Dolphin Street
1947 - Cyntia

1946 - Three Wise Fools
1946 - The Stranger
1946 - The Secret Heart
1946 - Courage of Lassie

1945 - Without Love
1945 - Our Vines Have Tender Grapes
1945 - Bewithed

1944 - Mrs. Parkington
1944 - Marriage Is a Private Affair
1944 - Gaslight

1943 - Slightly Dangerous
1943 - The Heavenly Body
1943 - The Cross of Lorraine
1943 - Bataan
1943 - Above Suspicion

1942 - A Yank at Eton
1942 - White Cargo
1942 - We Were Dancing
1942 - Somewhere I`ll Find You
1942 - Keeper of the Flame
1942 - Johnny Eager
1942 - Fingers at the Window
1942 - Crossroads
1942 - The Affairs of Martha
1942 - Her Cardboard Lover

1941 - A Woman`s Face
1941 - Whistling in the Dark
1941 - When Ladies Meet
1941 - Two-Face Woman
1941 - Rage in Heaven
1941 - Out of Darkness
1941 - I Will Wait For You
1941 - Dr Kildare`s Wedding Day
1941 - Blonde Inspiration
1941 - Barnacle Bill
1941 - H.M. Pulham, Esq.
1941 - The Chocolate Soldier

1940 - We Who Are Young
1940 - The Mortal Storm
1940 - Lillian Russell
1940 - Florian
1940 - I Take This Woman
1940 - Go West (Marx Brothers)
1940 - Dulcy
1940 - Comrade X
1940 - The Captain Is a Lady

1937 - Man of the People
1937 - A Day at the Races

1936 - Three Smart Girls
1936 - 1935
1936 - A Night at the Opera
1936 - Masquerade

1934 - Moscow Nights

1933 - A Woman at the Wheel
1933 - Tout pour L`Amour
1933 - A Song For You
1933 - No Children Wanted
1933 - Marige a responsabilite limitee
1933 - Madame Wants No Children
1933 - Le Chant du Destin
1933 - Amor an der Leine

1932 - Zwei Vom Suderxpress
1932 - Three on a Honeymoon
1932 - Things Are Getting Better Already
1932 - Right to Happiness
1932 - The Man Who Doesn`t Know to Say No
1932 - Honeymoon Trip

1931 - The Big Attraction

1930 - The Merry Musicians
1930 - Alraune