 MARK KNOPFLER (właściwie Mark Freuder Knopfler - urodzony dnia 12 sierpnia 1949 roku w Glasgow, w Szkocji) - brytyjski gitarzysta, wokalista, dziennikarz, wykładowca uniwersytecki, kompozytor muzyki popularnej, rockowej i filmowej.
Urodził się jako syn żydowskiego architekta (przybyłego z Węgier do Wielkiej Brytanii w obawie przed prześladowaniami przez faszystowski reżim za swoje komunistyczne sympatie) i Angielki. W połowie lat pięćdziesiątych przeprowadził się wraz z rodziną do Newcastle Upon Tyne. Na gitarze nauczył się grać jeszcze jako nastolatek, ale został profesjonalnym muzykiem dopiero w latach siedemdziesiątych, po ukończeniu uniwersytetu i zakończeniu kilkuletniej pracy dziennikarza. Jest żonaty, ma synów bliźniaków (Benji i Joseph - 19 lat) i dwie córki (Isabella - 10 lat, i Katya Ruby Rose - 5 lat). Przez Królową Elżbietę II został w 1999 roku odznaczony Kawalerem Orderu Imperium Brytyjskiego (OBE).
Mark Knopfler jest wszechstronnie wykształcony. Jest magistrem anglistyki Uniwersytetu w Leeds, w maju 2006 roku (w wieku 57 lat!) ukończył studia doktoranckie w dziedzinie muzyki (Doctor of Music - DMus) w Uniwersytecie w Leeds, zdobywając tytuł Doktora. Otrzymał trzy muzyczne doktoraty honoris causa - w 1993 roku z University of Newcastle, w 1995 roku z University of Leeds oraz w 2007 roku z University of Sunderland.
W 1977 roku, wspólnie ze swoim bratem Davidem, oraz Johnem Illsley'em i Pickiem Withers'em, Knopfler założył jeden z najbardziej znanych i szanowanych zespołów w historii muzyki rockowej - "Dire Straits". Najbardziej znany jest właśnie jako lider i wokalista tej legendarnej grupy. Dla niej również skomponował praktycznie wszystkie utwory w ich dyskografii, zarówno słowa jak i muzykę (!), w tym wiele niezapomnianych i klasycznych dziś przebojów. Po prostu człowiek-orkiestra.
Grupa zadebiutowała w roku 1978 singlem zatytułowanym "Sultans Of Swing", który stał się wielkim przebojem raczej nieoczekiwanie - pod koniec lat siedemdziesiątych muzyka "Dire Straits" różniła się bardzo od popularnej wówczas muzyki punkowej. Dodatkowo należy wspomnieć, iż album ten miał praktycznie zerową kampanię reklamową.
Pierwsza płyta "Dire Straits", zatytułowana po prostu "Dire Straits", ukazała się w roku 1978, a druga płyta "Communique" ukazała się już rok później (w 1979 roku). Po ukazaniu się drugiej płyty, z zespołu odszedł brat Marka - David, a na jego miejsce został przyjęty Roy Bittan (instrumenty klawiszowe), który grał wcześniej w grupie Bruce'a Springsteen'a.
Wzbogacony o brzmienie instrumentów klawiszowych, trzeci album grupy - "Making Movies" (1980 rok) potwierdził popularność zespołu. Następny krążek - "Love Over Gold" z 1982 roku, był logiczną kontynuacją poprzedniego albumu, tu jednak Mark Knopfler zaczął rozwijać skrzydła jako bardzo utalentowany kompozytor. Płytę otwiera ponad piętnastominutowy utwór "Telegraph Road". Jest to opowieść o postępie cywilizacji i wyobcowaniu w niej człowieka (temat kontynuowany także w innej piosence - "Industrial Disease"). Znakomitym utworem jest także "Private Investigation" opowiadający o życiu prywatnego detektywa, podana podobnie jak "Telegraph Road" w bardzo rozbudowanej i długiej formie.
W roku 1984 zespół wydał następną płytę, tym razem była to dwu-płytowa rejestracja koncertu pt. "Alchemy". Płyta ta jest powszechnie uważana za jedną z najlepszych rockowych płyt "live" w historii muzyki. "Dire Straits" zaprezentowało na niej nowe, bardziej rozbudowane i inaczej zaaranżowane wersje starych utworów. Na szczególną uwagę zasługuje "Sultans of Swing" - niemal dwukrotnie dłuższy od studyjnej wersji z pierwszego albumu zespołu. Płytę zamykała kompozycja Marka Knopflera ze ścieżki dźwiękowej do filmu "Local Hero" - słynny temat główny "Going Home".
Rok później wydana została najpopularniejsza, i prawdopodobnie najlepsza, płyta zespołu - "Brothers In Arms" (1985 rok), która stała się także jedną z najpopularniejszych i najlepiej sprzedających się płyt w całej historii rocka, a także jedną z pierwszych płyt rockowych nagraną i zmiksowaną całkowicie w formacie cyfrowym i wydaną na nowym wówczas formacie CD-Audio. Był to pierwszy album w Wielkiej Brytanii, który otrzymał "platynową płytę" już w fazie zamówień przed-sprzedażowych. Krążek zawierał mega-przeboje "Brothers In Arms", "Walk Of Life", a przede wszystkim "Money For Nothing" - cyniczną opowieść o tym jak przeciętni ludzie postrzegają życie gwiazd muzyki i wielkiego ekranu. "Money for Nothing" była ilustrowana znakomitym, nowatorskim teledyskiem, a krótkie zdanie z tej piosenki - "I want my MTV", było przez pewien czas oficjalnym sloganem muzycznej stacji telewizyjnej "MTV". Teledysk do tej piosenki był też pierwszym teledyskiem w historii, jaki pokazała na swojej antenie stacja "MTV Europe", w parę sekund po rozpoczęciu premierowo nadawania swojego sygnału (dnia 1 sierpnia 1987 roku).
Na następny album z nowym materiałem zespół kazał czekać fanom aż 6 lat (w międzyczasie w roku 1988 ukazała się składanka z najlepszymi przebojami grupy - "Money For Nothing"), jednak krążek "On Every Street" (z 1991 roku) nie powtórzył sukcesu poprzedniej płyty studyjnej. Nie przeszkodziło to jednak zespołowi w odbyciu długiego, ogólnoświatowego tournee, które potwierdziło wielką popularność "Dire Straits" na całym świecie.
Artysta po zawieszeniu działalności "Dire Straits" zajął się, równie udaną, karierą solową. Dodatkowo, na przestrzeni całej swojej kariery, stale współpracował (i współpracuje nadal) jako muzyk sesyjny z wieloma innymi znanymi muzykami (najczęściej jako gitarzysta). I tak jego gitary możemy usłyszeć w piosenkach takich wykonawców jak: Eric Clapton, Bob Dylan, Van Morrison, Tina Turner, Chet Atkins, Bryan Ferry, Sting czy B.B. King. Najwięcej Knopflerowi zawdzięcza na pewno Tina Turner i Sting. Dla Tiny Turner Knopfler skomponował jeden z jej największych przebojów - "Private Dancer". Początkowo miała to być piosenka na album własnej grupy "Dire Straits". Jednak Knopfler, po napisaniu słów i muzyki, doszedł do wniosku, że to utwór dla energicznej wokalistki i żeńskiego, mocnego wokalu, a nie dla mężczyzny. Wtedy zaproponował ten utwór Tinie Turner, w zamian zostając sesyjnym muzykiem na jej albumie "Private Dancer" z 1982 roku. Sting natomiast zaśpiewał partie wokalne (krótkie, ależ jak historyczne już zdanie - "I want my MTV") w jednym z najbardziej znanych utworów "Dire Straits", i w ogóle w historii muzyki rockowej - "Money For Nothing".
Pomimo swojej leworęczności, Knopfler gra na gitarach praworęcznie. Inną charakterystyczną cechą jego subtelnego stylu, a także dość unikalnego brzmienia muzycznego, jest nieużywanie do gry kostki, lecz palców. Knopfler najczęściej używa gitar elektrycznych. Jego nazwiskiem sygnowana jest odmiana gitary "Fender Stratocaster", również firma "Pensa" produkuje gitarę "MK" powstałą w wyniku współpracy z Knopflerem. Podczas koncertów Knopfler bardzo często lubi popijać herbatę z białego porcelanowego kubka, co czyni go praktycznie ewenementem, gdy porówna się takie zachowanie z innymi jego kolegami z branży. W 2001 roku jego imieniem nazwano nowo odkryty gatunek dinozaura mięsożernego - "Masiakasaurus Knopfleri". Nazwa dinozaura nie była przypadkowa - po prostu podczas prac odkrywczych jeden z głównych archeologów i kierowników wykopalisk słuchał na walkmanie muzyki Knopflera. Mark Knopfler jest bliskim przyjacielem innego giganta gitary - Erica Clapton'a, z którym wiele razy wspólnie koncertował.
Mark Knopfler to również twórca muzyki filmowej. Skomponował muzykę do kilku filmów i wszystkie jego dokonania jako kompozytora muzyki filmowej zostały wydane na płytach. Współpracował z takimi znanymi reżyserami jak Barry Levinson (przy filmie "Fakty i Akty"), Rob Reiner (przy filmie "Narzeczony Księżniczki") czy Bill Forsythe (przy filmie "Biznesmen i Gwiazdy").
Artysta trzykrotnie odwiedził Polskę: 10 czerwca 2001 roku zagrał w warszawskiej Sali Kongresowej, a 6 i 7 maja 2005 roku wystąpił kolejno w katowickim Spodku i na warszawskim Torwarze. 2 maja 2008 roku odbył się kolejny koncert Marka Knopflera na Torwarze w ramach promocji jego najnowszej solowej płyty "Kill To Get Crimson".
Knopfler z "Dire Straits" zdobył 4 nagrody "Grammy" i 3 nagrody "BRIT Awards". Ich płyty pokryły się w sumie 26-krotną multiplatyną (w tym sam najsłynniejszy album "Brothers In Arms" pokrył się multiplatyną aż 13 razy). Należy przy tym zwrócić uwagę, że w USA i Zachodniej Europie by album zdobył tytuł "Platyna" czy "Multiplatyna" potrzebna jest sprzedaż o wiele tysięcy sztuk więcej, niż śmiesznie niskie wymagania w naszym kraju na takie płytowe odznaczenie. Do tej pory na całym świecie sprzedano ponad 105 milionów płyt nagranych przez Knopflera i grupy w których występował, co czyni go jednym z najbardziej zasłużonych artystów dla przemysłu muzycznego na świecie.
Mark Knopfler jest bezsprzecznie jednym z najwybitniejszych gitarzystów w historii muzyki. Magazyn "Rolling Stone" umieścił go na 27 miejscu w plebiscycie "100 Najlepszych Gitarzystów Wszechczasów".
FILMOGRAFIA i DYSKOGRAFIA - Muzyka Filmowa :
[muzyka z każdego filmu została oficjalnie wydana na płycie]
1983 - Local Hero ("Biznesmen i Gwiazdy")
1984 - Cal
1984 - Comfort And Joy
1987 - The Princess Bride ("Narzeczony Księżniczki")
1989 - Last Exit To Brooklyn ("Przeklęty Brooklyn")
1993 - Screenplaying *
1998 - Wag The Dog ("Fakty i Akty")
1999 - Metroland
2002 - A Shot At Glory ("Zwycięski Gol")
* - składanka (wybrane utwory z wcześniej wydanych soundtracków)
DYSKOGRAFIA - Albumy Solowe :
1996 - Golden Heart
2000 - Sailing To Philadelphia
2002 - The Ragpicker's Dream
2004 - Shangri-La
2005 - One Take Radio Sessions (Mini Album)
2006 - All The Roadrunning
2006 - Real Live Roadrunning (Live Album)
2007 - Kill To Get Crimson
2009 - Get Lucky
DYSKOGRAFIA - z zespołem "Dire Straits" :
1978 - Dire Straits
1979 - Communique
1980 - Making Movies
1982 - Love Over Gold
1983 - Twisting By The Pool (Mini Album)
1984 - Alchemy (2CD) (Live Album)
1985 - Brothers In Arms
1988 - Money For Nothing (Składanka)
1991 - On Every Street
1993 - Encores (Mini Album)
1993 - On The Night (Live Album)
1995 - Live At The BBC (Live Album)
1998 - Sultans Of Swing: The Very Best Of Dire Straits (1CD/2CD) (Składanka)
2005 - Private Investigations: The Best Of Dire Straits & Mark Knopfler (1CD/2CD) (Składanka)
VIDEOGRAFIA - solowa (koncerty & teledyski) :
2004 - A Night In London (Koncert - DVD)
2006 - Real Live Roadrunning (Koncert - DVD)
VIDEOGRAFIA - z zespołem "Dire Straits" (koncerty & teledyski) :
1993 - On The Night (Koncert - DVD)
1995 - Alchemy Live (Koncert - DVD)
2002 - Sultans Of Swing: The Very Best Of Dire Starits (Teledyski - DVD)
2005 - Autumn In Nimes (Koncert - DVD)
biografię opracował i przygotował Adam Krysiński
|
