Pirania (Piranha)

Zanim znany fanom Jerry`ego Goldsmitha reżyser Joe Dante zajął się tworzeniem komedii nakręcił na początku swojej kariery dwa znane horrory - Pirania i Skowyt. Ten pierwszy to obok Orki Michaela Andersona i Głębi Petera Yatesa jeden z filmów powstałych na fali sukcesu Szczęk Spielberga. Oczywiście w filmie Joe Dante to tytułowe rybki są postrachem miłośników kąpieli wodnych. Za sprawą duetu głównych bohaterów filmu: pani detektyw i brodatego pijaczka, zmutowane inteligentne piranie wydostają się do rzeki z basenu, w którym samotny naukowiec zatrudniony przez US Army hodował je na potrzeby wojska - ryby miały być użyte podczas wojny w Wietnamie lub innych konfliktów zbrojnych. Oczywiście to na parę głównych bohaterów spadnie ciężar uratowania ludzkości przed błyskawicznie mnożącymi i przemieszczaniami się rybami-zabójcami. Tak głupawa historia zapowiada dzieło utrzymane w lekko komediowym tonie - w istocie w filmie nie brakuje komediowych akcentów, lecz film potrafi porządnie nastraszyć, m.in. za sprawą świetnego montażu, przekonujących efektów wizualnych i muzyki Włocha Pino Donaggio. Zanim przejdę do muzyki warto jeszcze wspomnieć, że Piranię wyprodukował sam Roger Corman - prawdziwa legenda amerykańskiego horroru.

Można się jedynie domyślać, że po sukcesie swojej ilustracji muzycznej z popularnego horroru Briana De Palmy Carrie Pino Donaggio dostał wiele ofert zilustrowania kolejnych filmów z tego gatunku. Zanim nadwornym kompozytorem Joe Dantego został Jerry Goldsmith, Pino Donaggio w pierwszych latach swojej kariery zrobił muzykę do wspomnianych dwóch pierwszych filmów tego reżysera a także zilustrował inny niskobudżetowy horror Tourist Trap. Wszystkie trzy horrory miały w pewnych kręgach status dzieł kultowych, swoje grono miłośników miały też ilustracje muzyczne Włocha z tych filmów. Grono to okazało się nie takie małe, bo gdy w 2004r Varese Sarabande wydało w serii CD Club muzykę z Piranii w nakładzie 1000 sztuk, rozszedł się on w ciągu zaledwie trzech dni. Oczywiście część nakładu pożarły rekiny-spekulanci z aukcji internetowych, ale nie mniej jednak warto się zastanowić, co takiego dobrego było w tej muzyce, że na owych aukcjach dziś bije się o Piranię dużo ludzi i osiąga ona dosyć pokaźne ceny.

Jak to zwykle w przypadku horrorów bywa pełną odpowiedź można uzyskać po obejrzeniu filmu, lecz w przypadku ilustracji z Piranii nie jest koniecznym się do tego posuwać, bowiem podobnie jak wcześniejsza Carrie, zachowuje ona znaczną część swoich atutów na płycie. W dwóch pierwszych kompozycjach, czyli No Tresspassing i Main Title Donaggio za pomocą smyczków, fletu i wibrafonu umiejętnie kreuje atmosferę tajemniczości i niebezpieczeństwa kryjącego się w mętnej wodzie (podobnie w następującym po nich w filmie Restricted Area), prezentuje tu również żałobny temat główny przygotowujący widzów na nadejście nieuchronnej tragedii. Gdy już zbliża się ławica morderczych piranii, ale jeszcze nie widzimy jej na ekranie Donaggio zapowiada jej nadejście za pomocą rytmicznych dźwięków harfy wspomaganych nakładającymi się na siebie krótkimi i długimi dźwiękami z syntezatora. Co ciekawe w przeciwieństwie do Szczęk atakujące piranie nie otrzymały charakterystycznego tematu. Gdy widać je w akcji na ekranie skąpanym w krwi, dramatyzm buduje wbijający się w słuch przeciągły dźwięk syntezatora, jak w Nightmare In The Sun bądź też drżące ^*smyczki. Natomiast w każdej scenie rybom w błyskawicznym tempie obrabiającym z mięsa swoje ofiary towarzyszy sztucznie wygenerowany nieprzyjemny dźwięk (słyszalny w Yes, We Have No Piranhas), który ktoś kiedyś porównał do dźwięku wiertła dentystycznego. Oczywiście film Joe Dantego nie składa się wyłącznie ze scen posiłkowania się piranii. Inne sceny akcji, jak ucieczka z tratwy czy pogoń w kierunku kąpieliska otrzymały dynamiczną i mocną symfoniczną ilustrację opartą na przenikających się soczystych dźwiękach smyczków i groźnym brzmieniu sekcji dętej, z kolei w scenie samochodowej ucieczki z Escape In The Night Donaggio posłużył się gitarami elektrycznymi, fletem i fortepianem.

Ilustracja muzyczna Piranii ma swoją mroczną część, ale podobnie jak Carrie zawiera też prześliczną, czarującą muzykę liryczną. Mamy tu sielankowy, bardzo uroczy temat zaginionej rzeki, miejsca gdzie w filmie rozgrywają się dramatyczne zdarzenia, to też temat ten momentami nabiera bardzo smutnego charakteru. Pino Donaggio bardzo lubiący aranżować swoje liryczne tematy na fortepian, flet i smyczki korzysta z tych instrumentów także i w Piranii (Lost River Theme i End Title), ale prezentuje tu również bardziej popowe aranżacje z gitarą elektryczną i syntezatorami (Fatal Rescue).

Zarówno wspomniana muzyka liryczna jak i dramatyczna spisują się w filmie Joe Dante i na albumie bez zarzutu. Tradycyjnie Włoch radzi sobie najlepiej z wykorzystaniem instrumentów smyczkowych - z tego jest znany. Niemal tradycyjnie też jego muzyka akcji i suspense jest bardzo uporządkowana, nie ma tu miejsca na drażniący bałagan i chaos. Połączenie elektroniki z żywymi instrumentami (momentami przypominające podwodne The Deep Johna Barry`ego) jest poprawne i wydajne w filmie. Zastrzeżenia można mieć jedynie wobec wykorzystania syntezatorów w kilku scenach i bardzo tandetnych efektów (rodem z jakiegoś dennego filmu sci-fi) jakie za ich pomocą osiągnął. Generalnie jest to dobry ^*score plasujący się w licznym środku stawki horrorowych ilustracji Włocha obok takich kompozycji jak The Howling, Tourist Trap czy Trauma. Jeśli chcecie rozpocząć przygodę z horrorowymi ilustracjami Pino Donaggio to polecam zapoznać się najpierw ze słynną Carrie, a potem sięgnąć po którąś z prac wymienionych w poprzednim zdaniu.

Tweet

Zobacz także:

Wielkie Torino (Il Grande Torino)

Barbarzyńcy (The Barbarians)

Carrie