Cudze szczęście

Szczęście to z reguły pozytywne emocje, radość, spełnienie i uśmiech... Co można natomiast powiedzieć o cudzym szczęściu? Czy pragniemy go tak samo jak własnego? Czy respektujemy je tak samo jak własne? Czy dążymy do tego szczęścia, tak samo jak do swojego?

Cudze szczęście to polsko-niemiecka produkcja w reżyserii Mirosława Borka z doskonałymi aktorami - Danutą Stenką, Janem Machulskim, Piotrem Fronczewskim i Grażyną Wolszczak w rolach głównych. W tym dramacie obyczajowym reżyser ukazał historię dwóch rodzin - polskiej i niemieckiej... Rodzin, w przypadku których, pojęcie cudze szczęście jest aż nazbyt dosłowne.

Scenariusz filmu oparty został na faktach. Anna i Paweł są polskim małżeństwem, które świętuje ósme urodziny swojego syna. Pewnego dnia chłopiec ulega poważnemu wypadkowi na rowerze, prezencie który dostał na urodziny. Potrzebna jest szybka transfuzja krwi. W czasie badania krwi okazuje się, że Paweł nie jest biologicznym ojcem dziecka. Zaskoczony i załamany oskarża żonę o zdradę i żąda rozwodu. Zrozpaczona kobieta wie, że mąż ma prawo słusznie podejrzewać ją o zdradę, dlatego sama poddaje się badaniu krwi, by udowodnić swoją niewinność. Okazało się, że ona także nie jest biologiczną matką swojego dziecka. Małżeństwo zaczyna podejrzewać, że dziecko zostało przypadkowo podmienione w szpitalu zaraz po porodzie, i tak też się stało. Anna wyrusza na poszukiwania swojego prawdziwego synka. Dowiaduje się, że jej prawdziwe dziecko mieszka teraz nieświadome niczego w Niemczech w Dreźnie, z równie nieświadoma niczego niemiecką rodziną. Inna kultura, inny status materialny... Po spotkaniu matka niemieckiego chłopca nie chce jednak wierzyć w rewelacje Anny. Z czasem jednak i rodzice Oskara upewnią się, że nie jest on ich dzieckiem. Rodziny spotykają się w Polsce, rozpoczynając długie rozmowy, kłótnie i spory nad sytuacją, która ich przerasta. Początkowo nieświadomi niczego mali chłopcy, zaczynają coś podejrzewać...

Obraz ten ukazuje problemy przed jakimi stają małżeństwa - problemy wychowawcze, wzajemnego zaufania, miłości i wiary. Co czuje matka i ojciec, którzy po tylu latach wychowywania dziecka dowiadują się przez przypadek, że to tak naprawdę wcale nie ich dziecko? Film przedstawia nie tylko dramatyzm sytuacji i przeżycia bohaterów, ukazuje też problem relacji międzyludzkich, zachowań w ekstremalnych sytuacjach, siły miłości i zaufania, zranionych uczuć oraz stosunków polsko-niemieckich. Mało jest w polskim kinie takich fascynujących dramatów ludzkich postaw z tak silnie zaakcentowanym tłem obyczajowym.

Ostatnimi czasy postanowiłem sukcesywnie przedstawiać Czytelnikom najciekawsze płyty z muzyką filmową polskiej kinematografii. W wielu drzemie nieodkryty potencjał, wiele skazanych jest na zapomnienie z powodu braku dostępności oraz błędnych stereotypów na temat polskich produkcji filmowych czy muzyczno-filmowych. Są jednak albumy, które dobitnie pokazują, że tak nie zawsze jest! I Cudze Szczęście Marka Kuczyńskiego jest tego kolejnym już, dobitnym przykładem.

Był to jeden z pierwszych większych projektów tego młodego twórcy. Za swoją pracę Kuczyński został nagrodzony główną nagrodą - Złotymi Lwami, na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdańsku. Do pracy przy tej ścieżce dźwiękowej kompozytor zaprosił Orkiestrę Sinfonię Varsovię (poprowadzoną przez Tadeusza Karolaka), mistrza fortepianu - Leszka Możdżera oraz jednego z dwóch najlepszych saksofonistów w Polsce - Adama Wendta. To właśnie tym solistom zawdzięczamy muzyczny kunszt tego albumu, którzy to we wspaniały sposób wykonali zapisane przez kompozytora nuty.

Płytę otwiera charakterystyczny, chwytający za serce główny temat filmu, który później pojawi się na krążku jeszcze parę razy w różnych aranżacjach. Solowy saksofon sopranowy i tenorowy Wendta w połączeniu z jedynymi w swoim rodzaju smyczkami Sinfonii Varsovii czynią ten utwór jednym z najpiękniejszych tematów polskiej muzyki filmowej. Nasuwają się tu drobne podobieństwa do stylu Michała Lorenca, ale muszę przyznać, że nawet na albumach Michała saksofonowe partie, grane z reguły przez Henryka Miśkiewicza, nie są tak dobre. Miśkiewicz improwizuje, dając dużo od siebie i nie wysuwa się na pierwszy plan. Natomiast Wendt idealnie wpasowuje się w klimat filmu i muzyki - uwydatnia obyczajowy dramat, niepokój i refleksję bohaterów, a przede wszystkim to on jest na pierwszym planie. Gdy trzeba gra nostalgicznie, gdy trzeba - bardzo zadziornie...

Fortepianowe rewelacje Leszka Możdżera znamy wszyscy i Cudze szczęście nie jest tutaj oczywiście żadnym niechlubnym wyjątkiem od reguły. Akompaniament pianisty sprowadził się na albumie głównie do romantycznych refleksji na temat tematu przewodniego oraz do ilustrowania scen suspensowych. Ta muzyka to kolejny dowód na geniusz Możdżera. Z fortepianu płyną w większości smutne i refleksyjne dźwięki. Pianista gra lekko, zwiewnie i poprawnie, bez zbędnych (w przypadku tego konkretnego albumu) technicznych akrobacji.

Muzycy Sinfonii Varsovii swoja światową klasę pokazują również w radosnych utworach takich jak Urodziny, Poszukiwanie czy Z Dziadkiem Na Ryby. Wiolonczele i flety ilustrują jedyne radosne momenty w filmie, stylowo przypominając "mickeymousing", który współcześnie używa wielu kompozytorów muzyki filmowej. Bardzo interesujące są też solowe tematy na skrzypce, budujące dramatyzm każdą swoją nutą - Nowi Synowie czy Adresat Nieznany

Dynamiczną część albumu ukazują nam z kolei Ucieczki, gdzie słuchaczowi prezentowany jest temat akcji, rozpisany na wiolonczele, talerze, werble i ^*smyczki. Kompozytor zespolił tutaj tradycje klasycznego tematu akcji, czerpiąc wzorce z klasyków gatunku.

Muzyka na płycie jest bardzo ekspresyjna, pełna różnorodnych emocji i odcieni. Kuczyński mimo, momentami zauważalnego wpływu innych kompozytorów na swoją muzykę, zachowuje swoją autentyczność jako artysta z prawdziwego zdarzenia. Zespala w swojej muzyce tradycje muzyki filmowej i klasycznej. O charakterze tej płyty decydują kompozycje - różnorodne, bezpretensjonalne, lekkie, choć nie zawsze przyjemnie brzmiące, nieomijające jednakże artystycznych ambicji. Kompozytor idealnie oddał klimat filmu i odczucia bohaterów, wspaniale przyporządkowując muzykę do obrazu i sytuacji jakie rozgrywają się na ekranie, bardzo wyraźnie zaznaczając dramatyzm obu rodzin w swojej muzyce. W filmie partytura momentami pozostaje niezbyt słyszalna w tle, ale na płycie żyje swoim własnym życiem.

Cudze szczęście to jeden z najlepszych polskich soundtracków, który bez mrugnięcia okiem umieszczam bardzo wysoko na swojej liście ulubionych płyt z muzyką filmową, tym bardziej z polską muzyką filmową. Szkoda, że obecnie, od wielu lat nieprodukowany, jest praktycznie nieosiągalny i wyjątkowo trudny do zdobycia. Ta płyta, oczywiście nie tylko ze względu na swój fizyczny status na rynku, zajmuje jedno z zaszczytnych miejsc w mojej kolekcji na półce z płytami. Szczerze polecam, tak samo jak i film. Dla takich albumów warto słuchać muzyki filmowej, naprawdę! ^*akcent ^*piano

Tweet