Młodość stulatka (Youth Without Youth)

Płytę dostarczyła firma:

Najnowszy film Francisa Forda Coppoli Młodość stulatka zebrał bardzo wiele niepochlebnych recenzji. Krytycy z większą lub mniejszą śmiałością zarzucili mu pretensjonalność, efekciarstwo, manieryczność, a nawet powierzchowne pokazanie ważkich tematów podjętych przez Mircea Eliade, autora powieści będącej podstawą scenariusza. Gdybym dzieło twórcy Ojca Chrzestnego rozebrał na czynniki pierwsze wszystkie te wady uznałbym za oczywiste. Mógłbym jeszcze mówić o kuriozalnej fabule, nachalnej symbolice, przesadnie eksperymentalnych zdjęciach czy agresywnym udźwiękowieniu. Ale nie chcę, bo Młodość stulatka jako całość jest artystycznie niezwykle sycąca, a wszystkie jej niby-słabości dodają reżyserskiej wizji swoistego nerwu, świeżości, ożywczego polotu. Coppola, niczym demiurg, z figur niedoskonałych, celowo zniekształconych oraz tych idealnych, gładkich (a takie przecież też znajdziemy) tworzy formę niesamowitą, pobudzającą zmysły i nie dającą spokoju. Myślę więc, że recenzenci starając się odgadnąć intelektualny zamysł wybitnego artysty poszli złym tropem. W przeciwieństwie do Czasu apokalipsy czy Rozmowy, Młodość stulatka jest filmem artystowskim (w dobrym tego słowa znaczeniu), który po prostu trzeba poczuć.

Mówiąc o figurach doskonałych w powyższej geometrycznej metaforze, miałem na myśli te elementy dzieła Coppoli, które same w sobie nie pozostawiają wątpliwości co do swojego wysokiego poziomu. Chodziło mi przede wszystkim o wybitną kreację Tima Rotha a także piękną muzykę Osvaldo Golijova.

Ten znany (choć raczej nie na polu filmowym) argentyński kompozytor napisał utwory nietuzinkowe - zarówno w sferze brzmieniowej, jak i narracyjnej - doskonale komponujące się z odważną warstwą wizualną filmu. Wabiące, zmysłowe, poetyckie, ale i kiedy trzeba niepokojące, silnie ekspresyjne, surowe - jakby ukierunkowują widza na odpowiednie ścieżki percepcji (a przynajmniej powinny). W Młodości stulatka zachwycają poruszające, szerokie - powiedziałbym - malarskie tematy, które łączą epicki melodramatyzm (nieco archaiczna melodyka) z fantastyką (zróżnicowane, nietypowe instrumentarium) i gorzką rzeczywistością (ponure wtrącenia melodyczne kwintetu smyczkowego). Przykładem kolorystyczny utwór Youth Without Youth i romantyczny Love Lost: Laura.

Zwracają również uwagę kontrastujące utwory o surowym charakterze, pełne nerwu, południowo-słowiańskiej ekspresji. Jak Dr. Rudolf`s Dream z drapieżnymi, ostrymi napadami smyczków, brutalnie szatkującymi złowieszczy, miejscami atonalny temat; albo nawiązujący do argentyńskiego folkloru Refugee z wirtuozowską partią cymbałów oraz ognistymi rytmami akordeonu i smyczków.

W kompozycji Golijova wręcz hipnotyzuje wyszukana sonorystyka. Artysta z wielką finezją bawi się barwą, na ciepłe, stopliwe brzmienie Bucharest Metropolita Orchestra nakładając na przykład rozsypujące się, twarde dźwięki cymbałów, orientalnie brzmiącego kamanchehu (perski instrument strunowy z rodziny skrzypiec) czy bajkowej czelesty.

Muzyka z Młodości stulatka na płycie prezentuje się atrakcyjnie i może przynieść słuchaczowi wiele zmysłowych doznań. Wytwórnia Deutsche Grammophon już nas przyzwyczaiła, że byle czego nie wydaje. Wprawdzie soundtrack ma trochę przestojów i nie uznałbym go za wybitny, to jednak zdecydowanie wyróżnia się wśród ostatnich kompozycji. Według mnie najciekawsza filmowa propozycja fonograficzna od czasu Aż poleje się krew Johnny`ego Greenwooda. Polecam.

Tweet