Los utracony (Fateless / Sorstalanság)

Patrząc na ostatnie dokonania i sukcesy węgierskich filmowców nie można oprzeć się wrażeniu, że ich kino przechodzi renesans. Wiele obrazów znad Dunaju - zarówno niezależnych jak i komercyjnych - spotkało się z entuzjastycznymi opiniami publiczności oraz krytyki. Dowodem tego są główne nagrody na różnych festiwalach filmowych, na przykład zwycięstwo "Kontrolerów" Nimroda Antala w Warszawie (2004r.) czy "Losu utraconego" Lajosa Koltaia na zeszłorocznym Camerimage. Ten ostatni jest adaptacją autobiograficznej powieści Imre Kertesza, który jako chłopiec był więźniem obozów koncentracyjnych. Niestety dzieła nie miałem okazji zobaczyć, ale z wielu źródeł słyszałem o jego niezwykłej sile wyrazu. Po wysłuchaniu samej muzyki Ennia Morricone z jeszcze większą niecierpliwością czekam na możliwość obejrzenia tego filmu.

Do zapoznania się z najnowszą kompozycją włoskiego maestro zachęcili mnie czytelnicy naszego portalu. Chciałbym im bardzo serdecznie podziękować, bowiem i ja jestem nią urzeczony. To muzyka o prostej i nieszablonowej ekspresji, bardzo świeża, wzruszająca i pełna czystego piękna. Zachwyca swą subtelnością i autentyzmem uczuć takimi jak nadzieja, smutek czy tęsknota. Emocje te wyrażane są w jakby dziecięcy sposób - szczerze, spontanicznie, naturalnie. Kompozycję oprócz wielkiego artyzmu cechuje również bardzo wysoki poziom techniczny, co dla znawców Morricone jest oczywiste. Artysta po raz kolejny perfekcyjnie i oryginalnie zaaranżował wszystkie utwory, a także zróżnicował je pod względem brzmieniowym. "Fateless" może nie jest arcydziełem, ale ma zadatki na klasyka i z pewnością stanowi jedną z najciekawszych propozycji 2005 roku.

Utwory zostały rozpisane na orkiestrę symfoniczną z wysuniętymi na plan pierwszy instrumentami często używanymi przez kompozytora, a więc fletni pana, cymbałów, oboju, ^*waltorni czy organów. Możemy usłyszeć również śpiew Lisy Gerrard, która w charakterystyczny dla siebie sposób wykonuje tematy przy akompaniamencie orkiestry i chóru żeńskiego. Na szczęście jej wokalizy ograniczają się wyłącznie do prowadzenia melodii bez typowych dla niej ozdobników, które już zaczynają nudzić. Tu i ówdzie pojawiają się również syntezatory wzbogacające brzmienie. Bardzo podoba mi się sposób w jaki zostały użyte organy, bo nie służą zwiększeniu monumentalności, lecz nadają muzyce swoistej kościelnej zadumy ("Return to the Life"). Pięknie gra tu również fortepian, jego delikatne dźwięki kojarzą się ze snuciem marzeń małego dziecka ("Home Again") oraz skrzypce nadające utworom kameralny charakter.

W całej partyturze możemy wyróżnić dwa tematy. Oba są bardzo liryczne i wzruszające, urzekają cudownymi melodiami oraz harmonią, a także kunsztowną orkiestracją. Słychać w nich nawiązania do wcześniejszych dzieł kompozytora takich jak "Misja" czy "Dawno Temu na Dzikim Zachodzie", nie ma jednak mowy o jakimkolwiek "samoplagiacie". Wprawdzie jak już wspomniałem tematy są subtelne, to cechuje je tez siła, która przejawia się w zdecydowanych wejściach sekcji smyczkowej, bez zbędnego stopniowania ^*agogicznego i dynamicznego. Szkoda tylko, że występują na tyle często, że po kilkukrotnym wysłuchaniu płyty, nie wyczekuje się ich już z takim utęsknieniem. To jedyny powód obniżenia przeze mnie oceny. Należy też powiedzieć, że "Fateless" to nie tylko liryka, ale również dramatyzm. Słychać go w takich utworach jak ciężki wyrazowo "The Beginning of the Tragedy" z charakterystycznymi dla kompozytora powtarzanymi dźwiękami smyczków, czy "The Field", w którym wybrzmiewa przejmująca ^*progresja opadająca dwu-nutowego motywu, a także współbrzmienia orkiestry smyczkowej stawiane w podobny sposób jak w niektórych utworach z "Oldboya" Yeong Wook Jo.

Najnowszego dzieła Ennia Morricone nie ma sensu rozbierać na czynniki pierwsze. Jest po prostu piękne. Gorąco polecam!

Tweet