Transakcja (The Big Kahuna)

Transakcja to zupełnie zapomniany komediodramat rozgrywający się w czterech ścianach. Danny DeVito i Kevin Spacey grają tu podstarzałych przedsiębiorców, którzy wraz z młokosem rozpoczynającym dopiero karierę dyskutują w hotelowym pokoju o życiu, przemijaniu i biznesie w oczekiwaniu na przyjście biznesmena, który ma im pomóc w uratowaniu podupadającej firmy. To przykład inteligentnego, pełnego smaczków kina opartego na dialogach i grze aktorskiej, na które dziś niestety jest coraz mniejsze zapotrzebowanie.

Wybór kompozytora do tego filmu nie był zaskoczeniem. Christopher Young to jeden z głównych specjalistów od jazzu ilustracyjnego w Hollywood od połowy lat 90-tych. Od tej strony Young jest u nas prawie zupełnie nieznany, a ma w jazzie spore doświadczenie. Mało kto wie, że zanim zajął się komponowaniem do filmów grywał w jazzowych big-bandach na perkusji. W karierze filmowego ilustratora Christopher Young pierwszy raz sięgnął po jazz w 1988r pisząc trochę inspirowaną goldsmithowskim Chinatown muzykę źródłową do filmu The Telephone. Później za swoją dramatyczną jazzową ilustrację do filmu Norma Jean and Marilyn zgarnął w 1995r nominację do nagrody Emmy. Zaś na dobre powrócił do jazzu w 1997r pisząc ^*score do komedii szpiegowskiej Człowiek, który wiedział za mało. Potem posypały się kolejne propozycje: stylizowani na lata 70-te Hazardziści i Pokerzyści, Huragan, Pocałunek Judasza a także jazz-folkowi Cudowni chłopcy.

Skomponowana w 1999r The Big Kahuna zdaje się mieć w sobie coś z każdej z powyżej wymienionych ilustracji, będąc kompozycją eklektyczną i kolorową. Na tą wielobarwność ilustracji między innymi złożyło się użycie przez kompozytora instrumentów z różnych parafii: od akordeonu, przez organy Hammonda, marimbę po gitarę meksykańską i elektryczną. The Big Kahuna jest rodzajem muzycznej ?podróży przez charaktery?, czasem entuzjastycznej, czasem luzackiej a czasem skrytej i wyciszonej, pochwała żywota przeplata się tu ze szczerą refleksją. Jak to nieraz u Younga bywa są dwa, mało eksploatowane tematy główne, zaś w kolejnych kawałkach zostaje zaprezentowany materiał motywiczny. Utrzymany w jazz-folkowych klimatach temat The Big Kahuna jest melodią bardzo pogodną i optymistycznie nastrajającą. Young wykorzystuje tu m.in. marimbę, akordeon i organy Hammonda - wszystkie grają krótkie urywane dźwięki, zaś poszczególne części składowe tematu odgrywają fortepian i skrzypce. Aranżacyjnie bardzo przypomina to i zapowiada późniejsze kompozycje Amerykanina z filmu Wonder Boys. W drugiej wersji tego tematu w The Lateness of Things, tempo znacząco spada, a ciężar prowadzenia całej melodii bierze na siebie powolny fortepian nadając kompozycji refleksyjnego charakteru. Z tego instrumentu Young korzysta także w Philed With Fuller i Salterello, tworząc za pomocą dwóch plumkających fortepianów bardzo mglistą atmosferę. Ciekawszy od pierwszego tematu wydał mi się kolejny temat główny z Happy Jesus i finałowego El Kahuna Grande, również pozytywnie zakręcony ze świetnym, nieskrępowanym feelingiem. Klimat kompozycji nadają tu organy Hammonda i przede wszystkim improwizująca gitara elektryczna.

Skoro już mowa o organach Hammonda, to trzeba wspomnieć, że przez lata ten instrument stał się jednym ze znaków rozpoznawczych Christophera Younga. Namiętnie używał on go w wielu swoich ilustracjach, od Set It Off po Shade. Trochę pokręcone, organowe solówki pojawiają się także i w Big Kahunie będąc obok akordeonowego brzmienia, rdzeniem jazzowych, salonowych kawałków utrzymanych w swingowym rytmie: Cheeseballs and Shrimp, Measured By Dogs i Industrial Lubricants. Fakt, że autorem muzyki z Transakcji jest Christopher Young zdradza też nachalna powtarzalność mniej lub bardziej rozbudowanych melodii w obrębie jednego utworu, momentami podchodząca pod minimalizm. Nie jest to jakoś szczególnie dotkliwe, gorzej bywało w Wonder Boys gdzie Young dopuścił się powtórek bardzo krótkich fraz przy okazji tak upraszczając muzykę aranżacyjnie, że powstał twór pozbawiony charakteru i okropnie nudny.

Zamieszczone na albumie jedenaście kompozycji Christophera Younga dzięki ciekawym aranżacjom i sprzyjającej relaksowi atmosferze kompozycji nie zdołało wprowadzić mnie w znużenie, ale też nie dostarczyło jakiejś kolosalnej przyjemności i nie wywołało wielkiej radochy. Aby dodać albumowej prezentacji szczypty żywiołowości, producenci soundtracku zamieścili tu wykorzystane w filmie jako source music trzy dynamiczne standardy innych wykonawców: znakomity, jazzowy numer utytułowanego duetu Henry Mancini, Johnny Mercer z filmu Szarada w interpretacji Si Zentnera, a także dwa entuzjastyczne, porywające kawałki w latynoskich klimatach: Binga Banga Bongo i popularny w Stanach, wokalny Hey Pachucho!, na który ostatnio udało mi się trafić oglądając mecz siatkarskiej Ligi Światowej Polska-USA.

Podczas słuchania The Big Kahuna momentami trudno mi było uwierzyć, że za tą muzyką stoi dokładnie ten sam człowiek, który był odpowiedzialny za dźwiękowy terror The Grudge i Ezgorcyzmów Emily Rose albo nowoczesny, symfoniczno-syntetyczny action-score rodem ze Swordfisha i The Core. Bardzo przyzwoita ilustracja The Big Kahuna to kolejny dowód na wszechstronność Christophera Younga i jego umiejętność radzenia sobie w każdym gatunku, z jakim się zetknie. Być może jako jazzman nie prezentuje się wybitnie i nie dorównuje takim klasykom jak Quincy Jones czy Lalo Schifrin, ale radzi sobie na tyle dobrze, że warto polecić takie jego kompozycje jak The Big Kahuna, Shade czy Rounders szerszemu gronu słuchaczy.

Tweet

Zobacz także:

Desperatki (Set It Off)

Kod dostępu (Swordfish)