O dwóch takich co ukradli księżyc

Co by było, gdyby w 1983 roku Jan Borysewicz nie spotkał się z Andrzejem Mogielnickim? Trudno powiedzieć... Wiadomo jedno - nie byłoby zespołu Lady Pank. W jakim miejscu byłaby polska muzyka dzisiaj? Również trudno powiedzieć... Pewne jest, że byłaby uboższa o wiele pięknych rockowych ballad czy znakomitych rock n` roll`owych utworów, które doskonale zna już drugie pokolenie Polaków i stale poznają kolejni młodzi Polacy. Wciąż przecież pojawiają się kolejne hity i przeboje, dziesiątki tysięcy sprzedawanych płyt, tłumy i aplauz na koncertach... Muzyczna droga zespołu Lady Pank jest już tak długa, że trudno w tym miejscu ją nawet streścić. Ważne jest, że zespół od ponad 20 lat nigdy nie oglądał się wstecz, zawsze spoglądając w przyszłość.

Pamiętam, jak byłem młodym podlotkiem, gdy mój ojciec zabrał mnie na pewien koncert... I tak zaczęła się moja przygoda z muzyką Lady Pank, zespołem który do dzisiaj wciąż niezmiennie pozostaje moją ulubioną polską kapelą. Lady Pank to dla mnie zespół niezwykły. Nigdy tego nie kryłem i kryć nie będę. Za niedługo grupa obchodzić będzie swoje 25-cio lecie. Z tego właśnie powodu postanowiłem napisać poniższy tekst, którego publikację miałem w planach już od bardzo dawna...

"O dwóch takich co ukradli księżyc" to film animowany, oparty na motywach niezwykle popularnej wśród młodych czytelników książki Kornela Makuszyńskiego. W baśniowej, ubogiej krainie przychodzą na świat bliźniacy Jacek i Placek. Od najmłodszych lat przysparzają kłopotów rodzinie i mieszkańcom miasteczka. Ze szczególną niechęcią odnoszą się do wszelkiej pracy - marzą, by znaleźć się w kraju dobrobytu, w którym nie trzeba pracować. Udają się w podróż w poszukiwaniu upragnionej, legendarnej Krainy Leniuchów. Po drodze przeżywają zabawne, czasem niebezpieczne przygody, ale zawsze cało wychodzą z opresji. Wędrując spotykają Królika - smakosza marchewki, Osła Filozofa, Czarownika Figlarza, podróżują na grzbiecie Pelikana, po łuku tęczy uciekają z więzienia Hrabiego. Wreszcie postanawiają ukraść księżyc. Wpadają w ręce Zbója Madeja, ale i tym razem dają sobie radę. Mając jednak dość przygód, czując coraz bardziej tęsknotę za domem, wracają do swojego miejsca zamieszkania, gdzie czeka na nich kochająca mama. Chłopcy zmieniają się nie do poznania - stają się grzeczni i pracowici.

"Co się dzieje?! Skąd ten krzyk?!"

Cztery pełnometrażowe odcinki tej animowanej bajki powstałej w Studio Miniatur Filmowych w Warszawie, miały swą premierę w telewizji w lutym 1986 roku. Jednak już przed premierą bajka wzbudzała wielkie zainteresowanie mediów. Powód był oczywisty - udział w projekcie Jana Borysewicza wraz z zespołem Lady Pank. Grupa była wtedy (i wciąż jest) najbardziej cenioną i lubianą polską kapelą. Legendarne płyty, przeboje, koncerty... Muzycy Lady Pank słynęli z rozrywkowego trybu życia - alkohol, kobiety, ekscesy, imprezy... To wszystko powodowało, iż wybór przeżywającego wówczas apogeum popularności zespołu do muzycznego zilustrowania bajki dla dzieci wzbudzał pewne lekkie kontrowersje. Reżyser filmu, Leszek Marek Gałysz zapraszając Jana Borysewicza do pracy przy muzyce do swojego nowego pełnometrażowego filmu animowanego zażyczył sobie skomponowanie specjalnie do obrazu kilku piosenek. Tematyka tych utworów miała być oczywista - odbiorcą filmu miały być głównie dzieci. I tak historia pokazała jednak, iż wszystkie wcześniejsze obawy były niesłuszne, bowiem zespół nagrał jedną z czterech najlepszych płyt w swojej karierze, tym samym tworząc najlepszy soundtrack w historii polskiej animowanej kinematografii.

"Bo człowiek gdy chce, to magiczną siłę ma..."

Na potrzeby tej 105 minutowej kreskówki cały materiał muzyczny nagrał Jan Borysewicz. Wszystkie gitary, perkusję i bas... nagrał właśnie lider zespołu. Natomiast słowa do piosenek skomponowali Andrzej Mogielnicki i Jacek Cygan. Gdy całość słów i muzyki była gotowa, zespół Lady Pank zajął się wykonaniem, także ich logo na okładce to raczej kwestia marketingowa. Powstało prawie 75 minut muzyki, z czego 20 minut to muzyka instrumentalna. Motorem napędowym, że tak powiem, tej płyty są piosenki. Przygotowane specjalnie na potrzeby bajki wspaniałe teksty dwóch najlepszych polskich tekściarzy - Mogielnickiego i Cygana, śpiewa się do dziś. Nie będę opisywał tutaj wszystkich piosenek, wystarczy że wspomnę o utworach najbardziej znanych, najlepszych, i tych z najciekawszymi słowami. To właśnie w tym filmie rysunkowym, w scenie gdy Jacek i Placek spotykają na polu Królika, po raz pierwszy przecież usłyszeliśmy między innymi słynne "Marchewkowe Pole". Utwór ten, z tą charakterystyczną rozpoczynającą piosenkę minutową solówką metalicznie brzmiącej gitary to kanon twórczości zespołu. Śliczną balladę "Siedmioramienna Gwiazda" Andrzej Mogielnicki uważa za jeden ze swoich najlepszych ułożonych tekstów. Podobnie z "Kto Ukradł Księżyc?" - piękne, niezapomniane słowa Jacka Cygana i wokal Janusza Panasewicza czynią tą balladę kolejną perełką w dyskografii zespołu. W piosence "Wędrówka" słowa traktują o problemie zarabiania pieniędzy - jest to swoistego rodzaju temat marzeń bohaterów bajki - Jacka (głosu postaci użyczyła Ewa Szykulska) i Placka (głosu postaci użyczyła Dorota Stalińska), którzy właśnie chcieli by mieć wszystko jak najmniejszym kosztem, bez pracy i wysiłków. O sile wszystkich kompozycji Mogielnickiego i Cygana decyduje dopasowanie do podstawowych cech, pragnień i poczynań człowieka oraz ich genialna prostota. Zainteresowanym polecam poszukać słów do wszystkich piosenek, bo nie jest trudno je znaleźć.

"Zaraz cię zaskoczy przygód pełen świat..."

Jan Borysewicz poza piosenkami postanowił też skomponować na potrzeby kreskówki utwory czysto instrumentalne. I tak na płycie, jak już wyżej pisałem, znajdziemy 20 minut scoru. Jak łatwo się domyślić możemy podczas słuchania płyty głównie podziwiać kunszt gry na gitarze samego kompozytora. Całość pracy porównać możemy do soundtracków autorstwa kolegi Borysewicza po fachu - Erica Clapton`a. Pierwszym instrumentalny utwór to "Matka". Jest to nostalgiczny temat, zagrany charakterystycznie i lekko na gitarze, którą wspomaga subtelna żeńska wokaliza. W bajce pełni po prostu funkcję "Tematu Matki", mamy zasmuconej poczynaniami synów, mamy czekającej z wytęsknieniem na ich szczęśliwy powrót do domu... Muzyka nie jest specjalnie zaawansowana pod względem instrumentalnym. W bardziej dynamicznych utworach, typu "Spadanie Tęczy", "Lawina" czy "Powrót Do Drzewa" usłyszymy klawisze oraz energiczną perkusję. Całość z reguły wzbogacona jest jeszcze syntezatorami. Muzyka prostymi chwytami odwołuje się głównie do uczuć i myśli jakie krążą w głowach Jacka i Placka, którzy co raz bardziej przekonują się, że popełnili wielki błąd opuszczając swoją matkę. Utwory potrafią wzruszyć, wywołać nostalgię w słuchaczu.

Soundtrack z "O dwóch takich co ukradli księżyc" to przykład doskonałego wyczucia materiału - i to zarówno przez autora muzyki, jak i przez autorów tekstów piosenek. Ocenę całościową oczywiście trzeba rozdzielić - na ocenę wspaniałych piosenek i ocenę muzyki ilustracyjnej. Płyta sprawdza się jako soundtrack oraz jako osobny album. Ludzie często zapominają, że "O dwóch takich co ukradli księżyc" to przede wszystkim właśnie soundtrack, a nie doskonała płyta pop-rockowa, dlatego pewnie niejednego z Czytelników zaskoczyło pojawienie się na tym portalu tej recenzji. Nic bardziej mylnego... ^*Score jest prosty, skomponowany z energią i przymrużeniem oka. Na tego typu materiale trudno oczekiwać jakiejś wielkiej orkiestry symfonicznej. Ogrom materiału zamieszczonego na płycie, to nie jest kompletny soundtrack. Mało osób o tym wie, dlatego warto wspomniec, że w trakcie nagrywania muzyki do tego filmu animowanego powstało około 40 utworów. Najbardziej znanym spośród utworów nie wydanych na płytach długogrających jest słynna piosenka "Rysunkowa Postać". Utwór ten znalazł się potem na singlu i późniejszej składance z najlepszymi utworami zespołu. Również pięć innych utworów instrumentalnych nie zostało wydanych, choć znalazły się na ścieżce dźwiękowej w filmie (m.in. "Wędrówka Osła" i "Zapiecko";). Może kiedyś doczekamy się kompletnego wydania tego materiału. Płyta ta, to muzyka dla tych, dla których brzmienie solowej gitary przez cały utwór to coś więcej niż tylko muzyczne nudne "plumkanie"... Jest to płyta dla tych, którzy cenią sobie wartościowe, ambitne słowa piosenek, których się już w tej formie dziś nie komponuje...

"Czy to już tak zawsze ma pozostać..?!"

I oczywiście, o tym pisać nie trzeba, jest to album dla wszystkich, którzy wychowali się na muzyce Janka Bo i jego kolegów z zespołu. Album godny polecenia dla wszystkich, którzy chcą czasami odpocząć od symfonicznego przepychu, chcą powspominać czasy beztroskiego dzieciństwa oraz (jeśli ktoś tego jeszcze nie zrobił) zapoznać się z jedną z najlepszych wydanych polskich płyt muzycznych. Pozostaje nam niestety tylko czekać, oby nie kolejne 20 lat, na takiej rangi piosenki i soundtrack do polskiego pełnometrażowego animowanego filmu. Jednak czy coś lub ktoś w przyszłości ma szansę przebić magię kompozycji Borysewicza?

Muzyka Instrumentalna: 3,5/5
Piosenki: 5/5 ^*metra

Tweet