Sierżant Bilko (Sgt. Bilko)

Komedie parodiujące amerykańską armię nigdy nie cieszyły się względami tej instytucji. Nie inaczej było, gdy Universal Pictures postanowiło nakręcić ^*remake serialu telewizyjnego (z lat 1955-1959) pod tytułem Sgt. Bilko (tytuł polski - Sierżant Bilko). Brak pomocy ze strony rządowej zmusił producentów do szukania pieniędzy gdzie indziej. A mowa była o kwocie 39 mln dolarów. Na szczęście środki się znalazły i film zadebiutował 29 marca 1996 roku. Reżyserem został Jonathan Lynn, twórca komedii Fałszywy Senator, Mój kuzyn Vinny, Sknerus i Jak ugryźć 10 milionów. Co ciekawe, muzykę do wszystkich tych filmów napisał Randy Edelman. A jednak tym razem, potrzebując kompozytora obracającego się nie tylko w komedii, ale też w klimatach militarystycznych wybór padł na Alana Silvestri.

Sam film raczej nie przyniósł oczekiwanych dochodów - nie zwrócił się nawet w Stanach (tylko 30 milionów). Pewnie dlatego nie zaryzykowano wydania soundtracku. Dostępny jest tylko ^*bootleg, ale jego jakość jest nierówna. Po pierwsze całość została podzielona aż na 32 utwory; czasem trwające zaledwie kilkanaście sekund. Dużo lepsze okazałoby się połączenie ich w większe kompozycje. Po drugie, mamy tutaj również materiał z sesji nagraniowej opatrzony komentarzami (dobrze, że tylko raz). Po trzecie, jakość utworów jest zróżnicowana - zdarzają się szumy, a także problemy z balansem głośności. Na szczęście ogólnie prezentuje przystępny poziom. Jest to także rodzaj ?complete score?, gdyż obecne są na nim także utwory alternatywne lub nie użyte w filmie. Brakuje prawdopodobnie czterech do sześciu utworów, w tym dwa tzw. ?source music?. W każdym razie to jedyny istniejący album zawierający nagranie omawianej partytury. Tyle, jeżeli chodzi o minusy.

A jakie są plusy? Przede wszystkim podział ogólny ilustracji na dwie części - wojskową i komediową. Klimat amerykańskich sił zbrojnych zilustrowany na trzy sposoby: tematem głównym w postaci wzniosłej fanfary, subtelnym, a przy tym mocno patriotycznym tematem Fortu Baxter oraz tematem dynamicznym ?Hover Craft? (czołg - poduszkowiec) w postaci prostego, ale niezwykle prężnego marszu w typowym dla Silvestri`ego stylu - rytmiczna ^*sekcja smyczkowa i potężny werbel. Zresztą ten ostatni instrument jest stałym elementem partytury, świetnie oddając świat wojskowych koszar, poligonu i dystyngowanych przedstawicieli korpusu oficerskiego. Linia melodyczna w każdym przypadku pochodzi z tematu fanfarowego, choć Alan zróżnicował jego barwę poprzez instrumenty dęte blaszane: ^*waltornie, puzony i trąbki (czasem nawet jazzujące). Najlepszymi przykładami tego tematu (moim zdaniem najlepszego na płycie) niech będą: Hover Craft Test Disaster, Doubling Up Doberman i Hover Craft Demonstration (z dynamicznym finałem, występującym również pod koniec napisów końcowych).

Temat fanfarowy to typowa, wybuchowa, optymistyczna i pełna militarystycznego przepychu melodia, która nadaje ton całej partyturze. Prym wiedzie w nim rozbudowana sekcja dęta blaszana oraz rytmiczny werbel. Alan zbudował z owego tematu główną oś ilustracji. Pojawiał się on niemal wszędzie, uzupełniając inne tematy wiodące, samodzielnie, czy towarzysząc nawet muzyce stricte ilustracyjnej. Oczywiście używanie tej melodii w ciągle niezmiennej postaci szybko pozbawiłoby ją siły nośnej - stałaby się po prostu nudna. Dlatego Silvestri regularnie zmieniał jej orkiestrację, a przy tym barwę i styl, nadając tematowi zróżnicowanego klimatu - od typowej fanfary (Doubling Up Dooberman, Bilko Has A Plan i Racing to his Wedding) przez nastrój komediowy (Back To His Men), aż do lekkiego suspensu (Thorne Plots Against Bilko i ?Think were holding aces...?). Zmiany te dotyczyły zarówno użycia głównego środka wyrazu, czyli instrumentów dętych blaszanych oraz podkładu rytmicznego. Doskonałym na to przykładem niech będzie Introduction To Bilko`s Boys. Akompaniament stanowiła tu nieco ?zmilitaryzowana? perkusja i charakterystyczne tony gitary ^*basowej, zaś linię melodyjną co chwila podawała trąbka z tłumikiem oraz flet, przez co od początku mieliśmy do czynienia z komediową wersją tematu.

Bilko Has A Plan przedstawił nam trzeci z tematów wojskowych, choć jego obecność w filmie i na płycie została ściśle ograniczona do kluczowego momentu filmu, gdy tytułowy sierżant Bilko (Steve Martin) próbuje podnieść morale swojego plutonu, przed czekającą go konfrontacją z majorem Thornem (Phil Hartman). Mamy tu przykład nieco patetycznej, ale też wzniosłej i patriotycznej melodii z prowadzącą sekcją waltorni oraz akompaniamentem niemal skopiowanym z Introduction To Bilko`s Boys.

Kolejnymi bardzo ciekawymi, i na pewno oryginalnymi rozwiązaniami stylistycznymi, które nieco odbiegały od wszędobylskiej stylistyki nadawanej przez wojskowy werbel, były kompozycje komediowe, ale w zupełnie innym typie niż do tej pory Alan stosował w komediach familijnych lub romantycznych. Colin Thorne/ Making Boxing History/ Double Dive/ Thorne to Greenland idealnie pokazuje umiejętności kompozytora w tym aspekcie. Jest to wesoła, rytmiczna, optymistyczna melodia w stylu niemal karaibskim, z charakterystyczną orkiestracją i bogatym instrumentarium perkusyjnym, wzbogaconą dodatkowo o elektryczną i basową gitarę. Świetnie oddaje to klimat przedstawionego w filmie meczu bokserskiego i związanych z nim ?przekrętów?. Ciekawie brzmi finał - typowo wojskowy werbel i marsz żałobny ilustrujący część Thorn to Greenland. Interesującym zakończeniem, nawiązującym do obu części Father of the Bride, posłużył się Alan w ilustracji ostatniej sceny w filmie, Getting Married Now, gdzie nastąpiło wymieszanie się tematu fanfarowego i marszu ślubnego Mendelsona.

Z innych dodatków obecnych na płycie warto wspomnieć o kolejnym, uzupełniającym temacie sportowym z pierwszej sceny filmu (pojedynek szeregowego Duane`a Dobermana z koniem), gdzie temat fanfarowy został uzupełniony skoczną i optymistyczną melodią jazzową z saksofonem i popową perkusją - Doubling Up Dooberman. Kto uwielbia wojskowy werbel, będzie miał dodatkowo możliwość zapoznania się z kompozycjami, których rdzeń stanowił ten właśnie instrument - Un-unsed cue nr 5, 20 i 32. Charakterystyczny sygnał - pobudka na solową trąbkę został zaprezentowany na albumie w dwóch postaciach - ponad 2-minutowa próba w czasie sesji nagraniowej (słychać wyraźnie, że nie było to aż takie łatwe) - Un-used Cue (Maybe mess up, Bugle horn morning call) i wersja oryginalna w Everyone Wakes Up. Najbardziej romantycznym utworem na płycie (opisującym związek Sgt. Bilko z Ritą Robbins - w tej roli Glenne Headly) jest fortepianowa wariacja klasycznej już ballady Strangers in the Night Franka Sinatry. Uzupełniał go osobny temacik miłosny Thorne and Rita Talk, znany już w wcześniejszych kompozycji muzyka do komedii tego typu - subtelna, pełna pozytywnych uczuć liryka ze smyczkami, fletem i fortepianem. Miłe dla ucha, ale nic odkrywczego. Dodać należałoby jeszcze o prostym, lecz równie osłuchanym już temacie ?suspensowym?, nasuwającym skojarzenia z Death Becomes Her lub Grumpy Old Men (Un-used cue nr 7 i 21). Brzmi trochę komediowo, trochę tajemniczo, a wszystko to dzięki melodyjnemu połączeniu smyczków i fagotu.

Całość albumu prezentuje pewien znany i oczekiwany po Silvestrim standard. Szczególnie mocno Alan wczuł się w klimat amerykańskiej armii, gdzie fanfary i werble dominują na płycie. Brzmi to naprawdę żywiołowo, dynamicznie i wojskowo. Nie jest to bynajmniej przykład płyty ?na jedno kopyto?. Kompozytor poszedł dalej i poza rozbudową tematyczną materiału, rozbudował go klimatycznie i stylistycznie. Niejednokrotnie część muzyki odbiegała od koszarowego drylu, przenosząc słuchacza w świat komedii, sportu, hazardu i miłości. Oczywiście, można dostrzec inspirację niektórych tematów (zwłaszcza uzupełniających) wcześniejszymi pracami (jak choćby, Judge Dredd lub Father of the Bride), ale w niczym nie odbierało to przyjemności słuchania. Tak naprawdę, największą słabością soundtracku, było jego wydanie w tak nieprzemyślanej postaci. Ogólnie, bardzo chętnie wracam do tej płyty. Jest to przykład niezobowiązującej rozrywki na naprawdę niezłym poziomie. ^*aria ^*piano

Tweet

Zobacz także:

Dwaj zgryźliwi tetrycy / Jeszcze bardziej zgryźliwi tetrycy (Grumpy ...

Sędzia Dredd (Judge Dredd)

Lilo i Stitch (Lilo And Stitch)