Właśc. Jonathan Barry Prendergrast. Urodzony 3 listopada 1933r w Yorku w Anglii. Był jednym z najsłynniejszych i najwybitniejszych kompozytorów muzyki filmowej. Siedmiokrotnie nominowany do Oscara - statuetkę otrzymał aż 5 razy. W 1966 za "Elzę z afrykańskiego buszu"(najlepszą piosenkę i ścieżkę dźwiękową.), za "Lwa w zimie"(1968), w 1985 za "Pożegnanie z Afryką" i w 1990r za "Tańczącego z wilkami". Był także laureatem czterech nagród Grammy, nagrody BAFTA i złotego Globu. W 1998r został odznaczony przez królową Elżbietę II orderem Imperium Brytyjskiego.
Ojciec kompozytora był właścicielem sieci kin, a matka pianistką. Po ukończeniu londyńskiej St.Peters School, 14-letni John zaczął pracować w jednym z kin swojego ojca. To wtedy na dobre zafascynował się muzyką filmową. Wcześniej, bo w wieku 9 lat, Barry rozpoczął naukę gry na fortepianie i trąbce. Później lekcje teorii muzyki dawał mu dr Francis Jackson, a także Bill Russo (w formie korespondencyjnego kursu komponowania). Prawdziwą muzyczną praktykę odbył jednak w wojsku, podczas służby na Cyprze i w Egipcie. Po powrocie do Anglii John Barry założył wraz z kolegami grupę "John Barry Seven", w której był trębaczem, dyrygentem a także mózgiem grupy. Zespół ten grał własne rhytm`n bluesowe, jazzowe i rock`n rollowe kompozycje a także przeróbki kompozycji innych twórców. Zespół osiągnął dużą popularność w Anglii, osiągając drugie miejsce na liście najbardziej popularnych angielskich zespołów w 1957r a także triumfując w prestiżowym konkursie muzycznym "Jukebox Jury". W zespole "John Barry Seven" grał słynny gitarzysta Vic Flick- człowiek, który po raz pierwszy wykonał na gitarze słynną melodię "James Bond Theme". Już wtedy na wielkim talencie Anglika poznali się szefowie wytwórni muzycznej EMI powierzając mu na kilka lat rolę producenta muzycznego w wytwórni. Na początku lat 60-tych jeszcze poważniejszą posadę Barry otrzymał w znanej niezależnej wytwórni muzycznej Ember. Był tam odpowiedzialny za stworzenie wizerunku wytwórni, szukanie talentów muzycznych i produkcję albumów.
W 1959r Barry zadebiutował jako kompozytor filmowy, tworząc ścieżkę dźwiękową do filmu "Beat Girl". Do zaśpiewania piosenek zaprosił bardzo popularnego wówczas angielskiego piosenkarza Adama Faith`a. Jednak cały świat usłyszał o Brytyjczyku z Yorku dopiero w 1962r. Wtedy to Barry współkomponował i zaaranżował legendarny utwór "James Bond Theme" - kompozycję stworzoną na potrzeby "Doktora No", pierwszego filmu o agencie 007. Sukces tej kompozycji przesądził o tym, że Barry na kolejne trzy dekady zostanie "nadwornym" kompozytorem serii o Jamesie Bondzie. Przez pierwsze lata swojej filmowej kariery Barry dzielił rolę muzyka, producenta i kompozytora filmowego, przy czym na potrzeby kina pisał głównie pojedyńcze tematy i modną źródłową muzykę. Kolejny obok angażu do filmów o Bondzie przełom w karierze Barry`ego przyszedł wraz z filmem ?Zulu? w 1963r, do którego Anglik skomponował wyśmienity symfoniczny score z klasycznym dziś tematem głównym. To wtedy Anglik zdecydował się na trwałe obrać kurs na muzykę filmową. W tym samym roku otrzymał swoją pierwszą nominację do nagrody Emmy za symfoniczny score z filmu telewizyjnego ?Elizabeth Taylor in London?.
W ten sposób rozpoczął się najwspanialszy okres kariery Johna Barry`ego. W latach 1963-74 John Barry był najbardziej błyskotliwym, rozchwytywanym i przy okazji najlepiej opłacanym kompozytorem muzyki filmowej. Objawił się jako artysta i kreator wytyczając nowe kierunki w muzyce dla kina; pokazujący inny sposób narracji i przekazywania emocji poprzez muzykę, niż to miało miejsce w epoce Golden Age - nie tyle starający się zilustrować każdą sekundę filmu, co przekazujący emocje bohaterów filmu i wydobywający prawdziwą esencję konkretnych scen; twórca eksplorujący dla kina jazz, szeroko eksperymentujący z rozmaitymi brzmieniami, także syntezatorami analogowymi. Przede wszystkim Barry objawił się wówczas jako artysta niezwykle wszechstronny, potrafiący osiągać doskonałe rezultaty w każdym gatunku filmowym i muzycznym - sprawdzający się m.in. w filmach historycznych i przygodowych, kinie familijnym, komediach, kinie szpiegowskim, kameralnych dramatach psychologicznych, surrealistycznych produkcjach kina niezależnego czy musicalach. Słuchając dzisiejszej twórczości Anglika trudno w to uwierzyć, ale w tamtym okresie twórczości Anglika nie sposób jest odnaleźć dwóch identycznie brzmiących dzieł!! Ta wszechstronność i kreatywność zapewniła młodemu Johnowi Barry`emu niezwykle mocną pozycję w branży filmowej. Ale to inny powód sprawił, że muzyka Anglika była wówczas i teraz jest szeroko uwielbiana przez słuchaczy. Barry posiadł w darze nieprawdopodobny wręcz talent melodystyczny. Ma niesamowitą łatwość pisania zapadających w pamięć tematów muzycznych, naznaczonych bardzo specyficzną harmonią i dyscypliną dźwięków, które potrafi perfekcyjnie dopasować do każdej sceny, co zachodni krytycy muzyczni nazwali jego ?szóstym zmysłem?.
Barry był wówczas jednocześnie artystą oraz człowiekiem niestroniącym od komercji i potrafiącym wyczarować bardzo duże pieniądze ze swojej muzyki. Jego talent melodystyczny i sława ?człowieka z dotykiem Midasa? sprawiły, że bardzo często miał okazję pisać kompozycje do reklam dla telewizji. Kilka z nich odniosło sukces i zyskało popularność, jak chociażby ?The Girl With The Sun in Her Hair? z reklamy szamponu Sunsilk. Muzyka do filmów o Jamesie Bondzie zapewniła Barry`emu gigantyczne zyski, podobnie jak Oscarowa piosenka ?Born Free? z 1966r, która do dziś została nagrana przez różnych wykonawców w ponad 700 różnych wersjach i stała się jedną z najsłynniejszych piosenek filmowych wszechczasów. Barry dzięki tym sukcesom ustawił się finansowo do końca życia i mógł wybierać spośród ogromnej liczby propozycji, którymi go zasypywano. Nie musiał już brać typowo komercyjnych hollywoodzkich projektów, aby zarobić, lecz skupiał się na bardziej ambitnych projektach i to w nich znalazł artystyczne spełnienie na kilka lat. W połowie lat 60-tych Barry nawiązał współpracę z wybitnymi reżyserami światowego kina tworząc wiele klasycznych już kompozycji. Pisał m.in. dla Johna Schlesingera (?Nocny kowboj?, ?Dzień szarańczy?), Richarda Lestera (?Sposób na kobiety?, ?Petulia?, ?Powrót Robin Hooda?), Josepha Loseya (?Boom!?), Arthura Penna ("Obława"), Jamesa Clavella (?Ostatnia dolina?), Nicholasa Roega (?Walkabout?) czy Charlesa Jarotta (?Maria, królowa Szkotów?, ?Gołąb?). Jednak najowocniejszą współpracę reżysersko-kompozytorską John Barry prowadził z Anglikiem Brianem Forbesem, który swego czasu był jednym z najważniejszych brytyjskich twórców - zaliczał się do brytyjskiej nowej fali reżyserów, którzy na początku lat 60-tych tchnęli nowego ducha w angielskie kino. Efektem tej współpracy były tak interesujące kompozycje jak ?Król szczurów?, ?Seans w deszczowe popołudnie? czy ?Deadfall? z klasycznym już koncertem gitarowym ?Romance For A Guitar And Orchestra?.
Barry starał się uciekać od sławy Jamesa Bonda - udawało mu się to, lecz nie do końca, bowiem pomimo nacisków producentów Alfred Hitchcock nie zatrudnił Anglika do napisania muzyki do ?Cierniowej kurtyny? w 1966r, właśnie dlatego, że za bardzo kojarzył mu się z Bondem. Warto dodać, że w drugiej połowie lat 60-tych Barry odrzucił kilka projektów, do których mogła powstać bardzo interesująca muzyka. Wymienię tu ?Bitwę o Anglię? z 1967r (Barry nie doszedł do porozumienia z producentem Harrym Saltzmanem), ?2001:Odyseję kosmiczną? Stanleya Kubricka z 1968r (Barry odrzucił propozycję wykręcając się napiętym terminarzem) i ?Annę Tysiąca Dni? z 1969r (kompozytor nie chciał się dać zaszufladkować w kinie historycznym po Oscarowym ?Lwie w zimie? z 1968r).
Trochę skromniej prezentuje się dorobek telewizyjny Anglika. Dla potrzeb angielskiej telewizji pisał przeważnie tematy główne do seriali. Kilka z nich zyskało pewną popularność jak ?Vendetta? czy ?The Adventurer? zaś najbardziej znany jest zaaranżowany na syntezatory i cymbały temat z serialu ?Detektywi z wyższych sfer? z 1971r, który przez brytyjskie czasopismo Evening Standard został uznany za najlepszą melodię serialową XX wieku. Warto nadmienić, że John Barry w latach 60-tych debiutował również jako autor musicali. W 1965r stworzył ?Passion Flower Hotel? na planie, którego poznał swoją przyszłą żonę, znaną aktorkę Jane Birkin. W tym czasie pracował również nad musicalową adaptacją powieści Grahama Greene`a ?Brighton Rock?. Prace był zmuszony przerwać na wiele lat - dzieło dokończył w 2004r. W 1970r powstał chłodno przyjęty przez krytykę musical ?Lolita My Love? będący owocem współpracy ze znanym tekściarzem Alanem Jay Lernerem, zaś cztery lata później Barry święcił swój największy triumf w tej dziedzinie. Napisany wraz ze swoim stałym autorem tekstów Donem Blackiem musical ?Billy? okazał się być jednym z najpopularniejszych brytyjskich musicali lat 70-tych a także jednym z ostatnich dużych sukcesów kompozytora w tej dekadzie. W 1976r John Barry z konieczności musiał wyemigrować do USA gdzie osiadł na stałe. Pierwsze lata jego pobytu w Stanach uchodzą za najgorszy okres jego kariery. Choć tworzył dużo, głównie na potrzeby amerykańskiej telewizji, to nie potrafił się zbliżyć do poziomu, jaki prezentował jeszcze kilka lat temu. Spośród kompozycji Barry`ego z tego okresu najlepiej prezentują się ilustracje filmów: ?Powrót Robin Hooda? i ?King Kong? a także muzyka z dwóch części telewizyjnego serialu ?Eleonor And Franklin?- za ilustrację jednej z nich Anglik był nominowany do Emmy.
Na przełomie lat 80-tych rozpoczął się okres twórczości uważany za renesans artysty. Był on związany z dwoma wydarzeniami z jego życia, ślubem z czwartą żoną Laurie (z którą żył aż do śmierci) a także śmiercią rodziców kompozytora. Te zdarzenia bardzo wpłynęły na osobę Johna Barry`ego i spowodowały znaczącą zmianę jego stylu komponowania. Poetycki styl komponowania zdobył Anglikowi rzesze nowych fanów a wyróżniały go: niezwykła intensywność emocjonalna, powolne tempo i klasyczne aranżacje a wszystko okraszone wspaniałymi, pełnymi maestrii lirycznymi tematami. Ten właśnie styl reprezentowały najpopularniejsze kompozycje dramatyczne Anglika z lat 80-tych ?Gdzieś w czasie? oraz nagrodzone Oskarem, Złotym Globem i Grammy ?Pożegnanie z Afryką?(obie ścieżki dźwiękowe uzyskały status wielokrotnej platyny) a także ?Frances? czy bardziej epickie w brzmieniu ?Podnieść Titanica? i ?High Road To China?. John Barry w latach 80-tych dał się również poznać w Hollywood jako znakomity twórca jazzowo-symfonicznych ilustracji filmów noir, takich jak ?Hammett? Wima Wendersa`, ?Cotton Club? Francisa Forda Coppoli czy ?Żar ciała? Lawrence`a Kasdana - do tego ostatniego Barry skomponował jedną z bardziej wpływowych ilustracji lat 80-tych.
W 1988r John Barry przeżył kolejną tragedię - po wypiciu napoju owocowego doznał toksycznego pęknięcia przełyku, które o mało nie doprowadziło do śmiertelnego zejścia i wstrzymało kompozytorską karierę na dwa lata. John Barry powrócił do pisania muzyki w 1990r tworząc jedną ze swoich najwspanialszych kompozycji - nagrodzoną Oskarem ilustrację westernu Kevina Costnera ?Tańczący z wilkami?. Dwa lata później nominowano do Oskara jego muzykę do filmu biograficznego Richarda Attenborough ?Chaplin?. W latach 90-tych znacząco zmalało tempo pracy Anglika i liczba sfinalizowanych projektów. Nie potrafił dojść do porozumienia z hollywoodzkimi twórcami, co zaowocowało kilkoma odrzuconymi ilustracjami oraz coraz większym zniechęceniem i unikaniem wyzwań. Wpływ na stopniowe wycofywanie się kompozytora z branży miały z pewnością narodziny syna JonPatricka w 1994r a przede wszystkim pogarszający się stan zdrowia. W ostatnich latach swego życia Barry rzadko udzielał się publicznie i mało tworzył. W 2006r odświeżył swe znane i nieznane kompozycje dla potrzeb albumu australijskiej grupy wokalnej The Ten Tenors. Trzy lata później napisał dla Shirley Bassey piosenkę "Our Time is Now", którą można usłyszeć na albumie "The Performance". John Barry zmarł na atak serca 30 stycznia 2011r.
Wybrane projekty:
2001 - Enigma
2001 - Wieczne echa (Eternal Echoes) (concept album)
1999 - Gra w serca (Playing By Heart)
1998 - Kod Merkury (Mercury Rising)
1998 - The Beyondness of Things (concept album)
1997 - Wyrzucony na brzeg / Kochankowie sztormowego morza (Swept From the Sea)
1995 - Across the Sea of Time
1995 - Płacz, ukochany kraju (Cry The Beloved Country)
1995 - Szkarłatna litera (The Scarlet Letter)
1994 - Specjalista (The Specialist)
1993 - Gra o życie (My Life)
1993 - Niemoralna propozycja (Indecent Proposal)
1992 - Chaplin (Nominacja do Oscara)
1992 - Rubin z Kairu (Ruby Cairo)
1992 - The Witness
1990 - Tańczący z wilkami (Dances with Wolves)
1988 - Maskarada (Masquerade)
1987 - W obliczu śmierci (The Living Daylights)
1987 - Płonące serca (Hearts Of Fire)
1987 - USA Today (program telewizyjny)
1986 - Peggy Sue wyszła za mąż (Peggy Sue Got Married)
1986 - Złote dziecko (The Golden Child)
1986 - My Sister`s Keeper / A Killing Affair
1986 - Kaczor Howard (Howard The Duck)
1985 - Zabójczy widok (A View To A Kill)
1985 - Pożegnanie z Afryką (Out of Africa)
1985 - Nóż (Jagged Edge)
1984 - Cotton Club (The Cotton Club)
1984 - Mike`s Murder
1984 - Do września (Until September)
1983 - High Road To China
1983 - Złota foka (The Golden Seal)
1983 - Ośmiorniczka (Octopussy)
1983 - Svengali
1982 - Frances
1982 - Hammett
1981 - Bells aka Murder By Phone
1981 - The Legend of The Lone Ranger
1981 - Żar ciała (Body Heat)
1980 - Inside Moves
1980 - Podnieść Titanica (Raise the Titanic)
1980 - Gdzieś w czasie (Somewhere in Time)
1980 - Dotyk miłości (Touched By Love)
1979 - Czarna dziura (The Black Hole)
1979 - Hanover Street
1979 - Moonraker
1979 - Nocne gry (Night Games)
1979 - Willa
1978 - Betsy (The Betsy)
1978 - Star Crash
1978 - Śmiertelna gra (Game of Death)
1978 - The Corn Is Green
1977 - Biały bizon (The White Buffalo)
1977 - Eleanor and Franklin:The White House Years
1977 - First Love
1977 - The Gathering
1977 - Głębia (The Deep)
1977 - The War Between The Tates
1977 - Young Joe,The Forgotten Kennedy
1976 - Americans (concept album)
1976 - King Kong
1976 - Powrót Robin Hooda (Robin and Marian)
1976 - Eleanor and Franklin:The Early Years
1974 - Billy (musical)
1974 - Człowiek ze złotym pistoletem (The Man with the Golden Gun)
1974 - Dzień szarańczy (The Day of The Locust)
1974 - Gołąb (The Dove)
1974 - Nasienie tamaryndowca (The Tamarind Seed)
1973 - Domek lalki (A Doll`s House)
1973 - Love Among The Ruins
1973 - Orson Welles Great Mysteries (serial TV)
1973 - Szklana menażeria (The Glass Menagerie)
1972 - The Adventurer (serial tv)
1972 - Przygody Alicji w krainie czarów (Alice`s Adventures in Wonderland)
1971 - Śledź mnie! (Follow Me! / The Public Eye)
1971 - Diamenty są wieczne (Diamonds Are Forever)
1971 - Maria, królowa Szkotów (Mary, Queen of Scots) (Nominacja do Oscara)
1971 - Partnerzy / Detektywi z wyższych sfer (The Persuaders) (serial TV)
1971 - Błędny detektyw (They Might Be Giants)
1971 - Walkabout
1970 - Ostatnia dolina (The Last Valley)
1970 - Lolita My Love (musical)
1970 - Monte Walsh
1970 - Prywatna wojna Murphy`ego (Murphy`s War)
1969 - Nocny kowboj (Midnight Cowboy)
1969 - Spotkanie (The Appointment)
1969 - W tajnej służbie Jej Królewskiej Mości (On Her Majesty`s Secret Service)
1968 - Boom!
1968 - Deadfall
1968 - Lew w zimie (The Lion in Winter)
1968 - Petulia
1967 - Dutchman
1967 - Szepczące ściany (The Whisperers)
1967 - Żyje się tylko dwa razy (You Only Live Twice)
1966 - Elza z afrykańskiego buszu (Born Free)
1966 - Obława (The Chase)
1966 - The Quiller Memorandum
1966 - The Wrong Box
1965 - Be My Guest
1965 - Chłopiec na rowerze (Boy On A Bicycle)
1965 - Four In The Morning
1965 - Król szczurów (King Rat)
1965 - Mister Moses
1965 - The Newcomers (serial tv)
1965 - One Man And His Bank
1965 - Operacja Piorun (Thunderball)
1965 - Passion Flower Hotel (musical)
1965 - Sophia Loren in Rome
1965 - Sposób na kobiety (The Knack... and How To Get It)
1965 - Teczka Ipcress (The Ipcress File)
1965 - Vendetta (serial tv)
1964 - A Jolly Bad Fellow
1964 - Goldfinger
1964 - Man In The Middle
1964 - Muloorina
1964 - Seans w deszczowe popołudnie (Seance On A Wet Afternoon)
1964 - Zulu
1963 - Elizabeth Taylor In London
1963 - It`s All Happening
1963 - The L-shaped Room
1963 - The Party`s Over
1963 - Pozdrowienia z Rosji (From Russia with Love)
1962 - The Amorous Prawn
1962 - The Cool Mikado
1962 - Doktor No (Dr. No)
1962 - Mix Me A Person
1961 - Falling In Love
1961 - Girl On A Roof
1961 - A Matter Of Who
1961 - What A Whopper!
1960 - Garaż śmierci (Never Let Go)
1959 - Beat Girl
|