John Carter

Kup tę płytę w: iTunes za 9.99

Wydana prawie 100 lat temu Księżniczka Marsa Edgara R. Burroughsa to dziś klasyk amerykańskiej literatury popularnej. Historia Johna Cartera, byłego amerykańskiego kawalerzysty, który trafia na Marsa (tu zwanego Barsoom), gdzie ratuje z opresji piękną księżniczkę i u jej boku zostaje bohaterem trwającej tam wojny domowej, swoje powodzenie zawdzięcza zgrabnemu połączeniu konwencji fantastyki i opowieści spod znaku magii i miecza. Od lat 30. XX wieku kilka razy przymierzano się do ekranizacji powieści Burroughsa, jednak po raz pierwszy sfilmowano ją dopiero w 2009 r. jako niskobudżetową produkcję kategorii B z udziałem takich ?gwiazd?, jak Antonio Sabato Jr. czy Traci Lords. Tegoroczny film Andrew Stantona, twórcy animowanych hitów Gdzie jest Nemo? i Wall-E, to już dzieło z liczonym w setkach milionów dolarów budżetem i imponującą stroną wizualną. Mimo wcześniejszej wyjątkowo udanej współpracy reżysera z kompozytorem Thomasem Newmanem, zadanie napisania ścieżki dźwiękowej tym razem powierzono innemu wyjadaczowi ze stajni Pixara, zdobywcy Oscara za Odlot, Michaelowi Giacchino.

Mimo awanturniczej tematyki samego filmu, Giacchino napisał muzykę tylko w niewielkim stopniu ocierającą się o nastrój przygody i frywolnej zabawy. Utrzymany w westernowej stylistyce utwór Get Carter oraz rozładowujący napięcie melodyjnym walczykiem Gravity of the Situation to raczej wyjątki niż reguła. Na ścieżce dominują kompozycje dramatyczne. Już początkowy A Thern for the Worse najpierw obezwładnia słuchacza potężnym brzmieniem sekcji instrumentów dętych blaszanych, a następnie wciąga w pełną suspensu intrygę minimalistycznymi partiami smyczków i dętych drewnianych. Giacchino sięga po nie raz jeszcze w finałowym, trzymającym w napięciu Ten Bitter Years, zamykając w ten sposób film efektowną muzyczną klamrą. Rozbudowana sekcja dęta, w tak szerokim zakresie wykorzystująca możliwości brzmieniowe, jakie dają jej poszczególne instrumenty, to w czasach, w których szczytem wyrafinowania są smyczkowe ostinata, prawdziwa rzadkość.

Równie istotną rolę pełnią tu perkusjonalia, które dodają całości egzotycznego kolorytu i służą podkreśleniu dzikiej natury czerwonej planety i jej mieszkańców (Thark Side of Barsoom, Temple of Issus, Zodanga Happened). W analogiczny sposób kompozytor wykorzystał je w Land of the Lost (2009). Czasami Giacchino zaskakuje, w niecodzienny sposób łącząc ze sobą metalicznie brzmiącą perkusję z żeńską wokalizą lub śpiewną partią fletu.

Nieco słabsze wrażenie robi muzyka do scen akcji, sprowadzająca się w większości do repetowanych krótkich fraz (no. Sab Than Pursues The Princess czy The Second Biggest Apes I`ve Seen This Month). Momentów pozwalających jej wyjść poza rolę dźwiękowej tapety jest niewiele. W samym obrazie, jak to w zazwyczaj bywa, tego typu dźwiękowa ?rąbanka? sprawdza się bez zarzutu, niską oryginalność rekompensując energią.

Elegijne fragmenty utworów Carter They Come, Carter They Get czy Change of Heart to z kolei typowa dla Giacchino liryka. Przewijający się w nich temat poświęcony został postaci księżniczki Dejah, choć pojawia się również w scenie, gdy tytułowy bohater wraca do wspomnień o swojej tragicznie zmarłej rodzinie. Wszystko to wzmocnione jest oczywiście gigantycznym ładunkiem patosu. W kinie realistycznym taki sposób pisania muzyki uznany by został za kicz, jednak w ramach przyjętej tutaj konwencji jest jak najbardziej na miejscu. Giacchino ma tego doskonałą świadomość i bez skrępowania korzysta ze wszystkich dostępnych trików. Najlepszym przykładem tego jest ilustracja sceny przerwanych zaślubin (The Prize Is Barsoom), w której przesadnie dramatyczne crescenda orkiestry kompozytor kontrastuje z rozedrganym brzmieniem samotnych skrzypiec. Smaku w tym niewiele, ale efekt jest murowany.

Zaskakująco kameralnie na tym tle wypada finałowa suita (John Carter of Mars). W porównaniu z głośnymi, intensywnymi ilustracjami, które wypełniają cały soundtrack, ostatni utwór jest wyjątkowo spokojny i stonowany. Poszczególne tematy odgrywane są bez zbędnego pośpiechu ani popisów aranżacyjnych. Takie rozwiązanie nie przytłacza słuchacza, zostawiając pozytywne wrażenie na zakończenie tego nierównego albumu.

Michael Giacchino, obwołany niegdyś nadzieją hollywoodzkiej muzyki filmowej, po raz kolejny pokazał, że jest solidnym rzemieślnikiem. Na tle przeżartych elektroniką, nierzadko prostackich dzieł wielu swoich kolegów, jego kompozycje wciąż stanowią kawał przyzwoitej rozrywki. Nie inaczej jest w przypadku Johna Cartera. Właściwy rozmach i szczypta przygody to gwarancja, że ścieżka dźwiękowa do filmu Stantona znajdzie swoich amatorów. Nie mogę jednak oprzeć się wrażeniu, że swoje złote lata Giacchino ma już za sobą (chciałbym się jednak mylić). Carterowi, przy całej swojej słuchalności, daleko jest do pełnych fantazji, brawurowo zaaranżowanych ilustracji do gier Medal of Honor (całej serii), Secret Weapons over Normandy, animacji w rodzaju Iniemamocnych i Ratatuja, a nawet niesławnego Speeda Racera Wachowskich. Brak tamtej oryginalności i tamtego polotu to tak naprawdę największa wada tejże muzyki (podobnie zresztą rzecz miała się ze Star Trekiem (2009)). Jeśli komuś to niespecjalnie przeszkadza, powinien śmiało sięgać po Johna Cartera.

Tweet

Zobacz także:

Star Trek

Ratatuj (Ratatouille)

Speed Racer

Medal of Honor

Land of the Lost