Gra śmierci / Nocne gry (Game of Death/Night Games)

Po szczycie kariery Johna Barry`ego, który przypadł na lata 1963-75, przyszedł czas na czterolecie, które część fanów Anglika uważa za najgorszy okres w jego karierze - tzw. wilderness years. Barry się wypalił. Przebywający na podatkowej emigracji w USA kompozytor stał się muzycznym rzemieślnikiem, który nie potrafi wznieść się ponad pewien poziom. Wciąż komponował dużo szukając odpowiedniej dla siebie niszy, lecz w jego muzyce nie wyczuwało się dawnego błysku geniuszu. Wśród fanów Johna Barry`ego symbolem sprzeciętnienia kompozytora w okresie 1976-79 stały się ilustracje filmów Game of Death i Star Crash. Jedna z nich została zaprezentowana na albumie wydanym w 1993r przez Silva Screen. Głośno reklamowana swego czasu Gra śmierci była zapowiadana jako ostatni film z Bruce`m Lee (który wtedy nie żył już od pięciu lat). Pazerni producenci z Hollywood postanowili jeszcze raz zarobić na nieboszczyku i jego legendzie. Film ten powstał na bazie niewykorzystanych bądź wykorzystanych w innych filmach fragmentów z udziałem słynnego aktora. W półtorej-godzinnym filmie jest ich około piętnaście minut a w większości scen Bruce`a Lee zastępuje zamaskowany i odziany w ogromne czarne okulary dubler. W statycznych scenach twarz dublera jest zasłaniana kartonem z rysami twarzy Bruce`a(!!!). Fabuła filmu jest żenująca a warto go obejrzeć tylko ze względu na świetnie zainscenizowane i wykonane sceny walk.

Co ciekawe Gra śmierci nie była pierwszym filmem z Brucem Lee okraszonym muzyką Johna Barry`ego, albowiem w 1972r w Drodze smoka wykorzystano jedną kompozycję z Króla szczurów a także fragment utworu Death at the Whyte House z Bonda Diamenty są wieczne. I właśnie czegoś utrzymanego w bondowskim stylu zechcieli od Anglika producenci Gry śmierci, lecz wyjątkowo hojnie opłacony tym razem kompozytor w małym stopniu spełnił ich żądania - w jednym z utworów słyszymy fanfarę wzorowaną na ?refrenie? z tematu Jamesa Bonda. Barry poszedł po linii najmniejszego oporu pisząc <sup>*</sup>score mocno wtórny w kontekście formuły muzycznej stworzonej dla kina kopanego przez Lalo Schifrina w Wejściu smoka. A więc nie mogło się obejść bez przebojowego i charyzmatycznego zarazem tematu głównego dla postaci Bruce`a Lee, który modyfikowany jest na przestrzeni score`u, aby wydajnie funkcjonować zarówno w sekwencjach akcji jak i bardziej refleksyjnych momentach. To przyzwoity temat, ale jest on tak intensywnie ?zajeżdżany? na albumie, że słuchacze rychło będą mieli go dość. W ilustracji kina kopanego nie może również zabraknąć muzyki suspense - ta jednak skomponowana jest ciężką ręką i skonstruowana w taki sposób, że słucha jej się z niemal permanentną obojętnością. Królują tu arytmiczne i tym razem dość anemiczne uderzenia perkusji dopełnione wejściami smyczków oraz syntetycznie spreparowanymi brzmieniami perkusji i pojękującą elektroniką rodem z wcześniejszej o rok Głębi.

W takim kształcie byłby to fatalny album, ale angielski kompozytor dla potrzeb Gry śmierci skomponował też stylowy, jazzowy temat miłosny funkcjonujący w filmie również jako source music. Został on wykorzystany w jedynej piosence na albumie - Will This Be the Song I`ll Be Singing Tomorrow, śpiewanej przez Colleen Camp. Co ciekawe to jedyny przypadek, gdy John Barry sam napisał jednocześnie i muzykę i słowa do piosenki, albowiem ze względu na przymusową emigrację, nie mógł wówczas skorzystać z usług swojego etatowego tekściarza Dona Blacka. Gdyby jakimś cudem Gra śmierci powstała w 1973r i John Barry podjąłby się jej zilustrowania, myślę, że mielibyśmy do czynienia ze znacznie wartościowszą kompozycją, w której Anglik mocno zredefiniowałby wspomnianą Schifrinowską konwencję muzyczną, albo zaprezentowałby coś z zupełnie innej beczki a tak powstała ilustracja muzyczna bez historii, score ?politycznie poprawny? i do tego nie najlepiej zaprezentowany na albumie.

Do Gry śmierci producenci albumu dokooptowali ilustrację muzyczną z soft-porno pod tytułem Nocne gry - połączenie zaiste kuriozalne, ale podyktowane względami finansowymi i prawnymi (oba filmy wyprodukowała wytwórnia Golden Harvest). Nocne gry to owoc pracy Rogera Vadima. Tego kontrowersyjnego francuskiego reżysera nie trzeba w zasadzie przedstawiać. Znany jest głównie z tego, że odkrył dla mas Brigitte Bardot, Jane Fondę oraz Catherine Deneuve (miał również szczęście żyć w formalnych i nieformalnych związkach z każdą z nich), a jego kolorowe obrazy często balansowały na granicy kiczu i stale towarzyszyła im atmosfera skandalu.

W 1979r John Barry, najwyraźniej za sprawą małżeństwa ze swoją obecną żoną wyraźnie zaczął wracać do świetnej formy, czego dowodem były ścieżki dźwiękowe z filmów Moonraker i Czarna dziura. Także w Night Games słychać pozytywne symptomy, choć podobnie jak dwie powyższe prace nie należy ona do score`ów, które dorównywałyby oryginalnością dziełom Anglika sprzed 1975r. Niemniej jednak jest to praca napisana z wyobraźnią i technicznie o klasę przerastająca swego albumowego kompana. Zwraca uwagę jej wielobarwność i ostre kontrasty w charakterze kompozycji. Z jednej strony mamy fortepianowy temat główny nacechowany sporą niewinnością i czystością z drugiej bardzo zmysłowe, erotyczne kompozycje z udziałem kobiecego chóru (słyszalna inspiracja Obsesją Herrmanna) i posępny underscore wciągający słuchacza w muzyczną obsesję. Czuje się różnicę w podejściu do projektu - to już nie jest wyrachowane komponowanie, chłodne klejenie ze sobą schematów jak we wcześniejszych Hanover Street i The Betsy, lecz tworzenie z fantazją, ikrą, z lekkim przymrużeniem oka. Słychać to zwłaszcza w takich kompozycjach jak The Lesbian Tango czy The Dominatrix Waltz - Barry szarżuje, bawi się konwencją, przerysowuje utwory tworząc muzykę zbliżoną do późniejszej twórczości Michaela Nymana (zwłaszcza The Cook The Thief His Wife & Her Lover). W efekcie powstaje bardzo dobra kompozycja, jedyna w swoim rodzaju jeśli chodzi o dyskografię Barry`ego, ale dość schematyczna jeśli umieścimy ją w szerszym kontekście. Niemniej jednak w związku z powyższymi cechami chce się do niej wracać.

Dwie kompozycje, różniące się zarówno stylistyką jak i poziomem. Łączy je to, że przerastają filmy do których powstały i zasługują na lepsze kino. Choć obie, a zwłaszcza Gra śmierci nie wolne są od wad, to myślę, że po album wydany przez Silva Screen Records warto sięgnąć, aby poznać dwa różne oblicza Johna Barry`ego, których nie pokazuje on już we współczesnej twórczości.

Ocena Game of Death na płycie: (3/5)

Ocena Night Games na płycie: (4/5) ^*piano

Tweet

Zobacz także:

Until September / Star Crash

Żar ciała (Body Heat)