 1929 - 2004
Jerry Goldsmith był bez wątpienia jednym z najsłynniejszych, najwybitniejszych i najpłodniejszych kompozytorów filmowych. Urodził się 10 lutego 1929 roku w Los Angeles. Edukację muzyczną odbył pod kierunkiem słynnego kompozytora filmowego Miklosa Rozsy na kierunku dramatu. Karierę w przemyśle muzycznym rozpoczął w stacji telewizyjnej CBS Television w 1948 roku jako twórca podkładów muzycznych do filmów reklamowych, następnie przeniósł się do radia, tworząc muzykę do różnych audycji, zaś kolejnym krokiem, już na drodze do show biznesu, był powrót do telewizji, tym razem w roli kompozytora muzyki do seriali. W tym charakterze zasłynął takimi projektami jak Thriller (1960), Dr. Kildare (1961), The Twilight Zone (1961), The Man from U.N.C.L.E. (1964) i Room 222 (1969). Na dużym ekranie Goldsmith debiutował w 1957 roku muzyką do westernu Black Patch. W latach 1957-2003 filmografia kompozytora objęła ponad 250 tytułów.
Goldsmith był uważany za artystę lubiącego eksperymenty - często korzystał z nietypowych brzmień (i nietypowych instrumentów), a jego muzyka była bardzo różnorodna. Nie obawiał się też nowych technologii - był jednym z pierwszych kompozytorów filmowych, który na szerszą skalę korzystał z syntezatorów - Logan`s Run (1976), Runaway (1984), Hoosiers (1986), Criminal Law (1988) i Alien Nation (1988).
Muzykę Jerry`ego Goldsmitha znają wszyscy fani Star Trek - to właśnie on, w 1979 roku, skomponował partyturę do pierwszego filmu pełnometrażowego serii - The Motion Picture, a w 1989 roku także do piątej części kosmicznej sagi - The Final Frontier. To również temat przewodni Goldsmitha rozpoczyna każdy odcinek serialu s-f Star Trek: The Next Generation z 1994 roku i pochodzącego z roku 1995 Voyager. W 1996 roku Jerry Goldsmith powrócił na dobre do ekipy twórców Star Trek, gdy zgodził się skomponować muzykę do First Contact, dwa lata później do Insurrection, zaś w 2003 roku - Nemesis. Maestro był także autorem muzyki do takich słynnych trylogii jak Rambo (1982, 1985 i 1988) oraz Omen (1976, 1978 i 1981).
Dominującym gatunkiem kina w jego filmografii było kino akcji, w którym Goldsmith stał się niekwestionowanym mistrzem. Uzupełniały je inne gatunki filmowe; science-fiction, horror, thriller, dramat i komedia. W 1976 roku Jerry Goldsmith zdobył statuetkę Oskara za muzykę do horroru The Omen Richarda Donnera. Ponadto kompozytor został nagrodzony 17 nominacjami do nagrody Akademii Filmowej. Pierwszą z nich przyznano mu już w 1962r. za dramat psychologiczny Johna Hustona Freud. Pozostałe wyróżnione filmy to: A Patch Of Blue (1965), The Sand Pebbles (1966), Planet of the Apes (1968), Patton (1970), Papillon (1973), Chinatown (1974), The Wind and the Lion (1975), The Omen (Ave Satani) (1976), The Boys from Brazil (1978), Star Trek: The Motion Picture (1979), Poltergeist (1982), Under Fire (1983), Hoosiers (1986), Basic Instinct (1992), L.A. Confidential (1997) i Mulan (1998).
Na koncie kompozytora znalazły się także filmy, do których muzyka została odrzucona , niejednokrotnie już po sesji nagraniowej i nie znalazła się ostatecznie w filmie. Lista ta obejmuje: Wall Street (1987) - Stewart Copeland, Gladiator (1992) - Brad Fiedel, The Public Eye (1992) - Mark Isham, Two Days In The Valley (1996) - Anthony Marinelli, Alien Nation (1988) - Curt Sobel i Timeline (2003) - Brian Tyler.
Z nowym Millenium kompozytor zwolnił tempo, choć w grę zaczęły wchodzić głównie problemy zdrowotne sędziwego mistrza. Zamiast czterech do sześciu filmów na rok - przeciętnie dwa. Nadal jednak Jerry Goldsmith pozostawał jednym z najbardziej pożądanych przez reżyserów i producentów kompozytorem. Jeśli chodzi o dobór nowych projektów filmowych, to bywało różnie. Częściej mieliśmy do czynienia z filmami, które nie zajmowały czołowych lokat na liście płac. Wtedy też muzyka kompozytora nabierała szczególnego znaczenia, niejednokrotnie ratując słaby obraz. Jerry Goldsmith powiedział kiedyś, że osobiście preferuje pisanie muzyki do filmów z mniej obszernym budżetem, choć nigdy nie doszło do aż tak radykalnej przemiany.
Nowe Millenium było dla Jerry`ego Goldsmitha dosyć skromne. Tylko jeden projekt. Był to Hollow Man; thriller science-fiction w reżyserii Paula Verhoevena. Rok filmowy 2001 przyniósł udział kompozytora w dwóch kolejnych filmach: Along Came a Spider; thriller Lee Tamahoriego i The Last Castle; dramat akcji Roda Lurie. W roku 2002 napisał muzykę do kolejnych dwóch - thriller akcji The Sum of All Fears Phila Aldena Robinsona i nowa 10 już część gwiezdnej epopei Star Trek: Nemesis Stuarta Bairda. Rok filmowy 2003 miał obfitować w dwa następne projekty kompozytora. Były to: futurystyczny thriller akcji Richarda Donnera na podstawie powieści Michaela Crichtona Timeline i komedia przygodowa Joe Dantego Looney Tunes: Back in Action. W planach na 2004 rok był dramat telewizyjny Empire Falls Freda Schepisi i The Game of Their Lives; dramat sportowy Davida Anspaugh`a , zaś w 2005 roku - komedia Freda Schepisi Picasso at the Lapin Agile.
Niestety, Looney Tunes okazał się być ostatnim projektem Goldsmitha (Timeline został natomiast odrzucony). W ciągu ostatnich kilku lat, Jerry (z przyczyn zdrowotnych) posiłkował się także innymi kompozytorami, np. Markiem MacKenzie`im przy The Last Castle i Johnem Debney`em przy Looney Tunes. Również z tego powodu kompozytor musiał zrezygnować z szeregu filmów w latach 2001-2003: Rat Race, Last Orders, Domestic Disturbance i It Runs In the Family. Długoletnia batalia z rakiem (białaczka) w końcu pokonała starego mistrza. 21 lipca 2004 roku w wieku 75 lat Jerry Goldsmith zmarł.
Mimo śmierci kompozytora nadal w użyciu są klasyczne już tematy przewodnie, które stworzył do swoich najlepszych filmów. W 2006 roku na ekranach kin pojawiły się dwa takie projekty - thriller Basic Instinct 2 z muzyką Johna Murphy`ego i remake horroru The Omen z ilustracją Marco Beltrami`ego. W roku 2007 na ekranach pojawił się sequel Obcy kontra Predator, w którym Brian Tyler posłużył się bazą tematyczną Maestro z pierwszej odsłony Obcy - 8 Pasażer Nostromo. W 2008 roku odbyła się premiera czwartej części klasyka kina akcji - Rambo, do którego znów zostały użyte tematy Maestro z części pierwszej First Blood z 1982 roku. Oryginalną muzykę napisał Brian Tyler.
Filmografia:
1948 - Studio One (serial TV)
1952 - Hallmark Hall of Fame (serial TV)
1953 - General Electric Theater (serial TV) (4 epizody)
1954 - The Line Up (serial TV) (2 epizody)
1954 - Climax (serial TV) (1 epizod)
1955 - Gunsmoke (serial TV) (7 epizodów)
1957 - Have Gun - Will Travel (serial TV) (2 epizody)
1957 - Black Patch
1957 - Wagon Train (serial TV)
1958 - Wanted: Dead of Alive (serial TV)
1959 - Black Saddle (serial TV) (temat przewodni) (2 epizody)
1959 - Miasto strachu (City of Fear)
1959 - Peck`s Bad Girl (serial TV)
1959 - Face of a Fugutive
1959 - For Better or Worse (serial TV)
1959 - Perry Mason (serial TV) (2 epizody)
1960 - Playhouse 90 (serial TV) (10 epizodów)
1960 - The Gambler, the Nun and the Radio (serial TV)
1960 - Full Circle (serial TV)
1960 - Thriller (serial TV) (17 epizodów)
1960 - Pete and Gladys (serial TV)
1960 - Studs Lonigan
1961 - The Crimebusters
1961 - The General with the Cockeyed Id
1961 - The Twilight Zone (serial TV) (7 epizodów)
1961 - Cain`s Hundred (serial TV)
1961 - Doktor Kildare (Dr. Kildare) (serial TV)
1961 - Ben Casey (serial TV)
1962 - The Expendables (serial TV) (1 epizod)
1962 - Ostatni kowboj (Lonely Are the Brave)
1962 - The Spiral Road
1962 - Doktor Freud (Freud)
1963 - Listy Adriana Messengera (The List of Adrian Messenger)
1963 - The Stripper
1963 - A Gathering of Eagles
1963 - Polne lilie (Lilies of the Field)
1963 - Bob Hope Presents the Chrysler Theatre (serial TV)
1963 - Take Her, She`s Mine
1963 - Nagroda (The Prize)
1964 - Siedem dni w maju (Seven Days in May)
1964 - Terapia szokowa (Shock Treatment)
1964 - The Man from U.N.C.L.E. (serial TV)
1964 - Złapać szpiega (To Trap a Spy)
1964 - Fate Is the Hunter
1964 - Rio Conchos
1965 - Prologue: The Artist Who Did Not Want To Paint
1965 - The Satan Bug
1965 - Wojna o ocean (In Harm`s Way)
1965 - Von Ryan`s Express
1965 - Morituri
1965 - The Legend of Jessie James (serial TV)
1965 - Voyage to the Bottom of the Sea (serial TV) (1 epizod)
1965 - Udręka i ekstaza (The Agony and the Ecstasy) (prologue)
1965 - The Loner (serial TV) (temat przewodni i 2 epizody)
1965 - Szpieg z moją twarzą (The Spy with my Face) (temat przewodni)
1965 - W cieniu dobrego drzewa (A Patch of Blue)
1966 - The Spy in the Green Hat (temat przewodni)
1966 - Flint - nasz człowiek (Our Man Flint)
1966 - The Trouble with Angels
1966 - Dyliżans (Stagecoach)
1966 - The Blue Max
1966 - The Girl from U.N.C.L.E. (serial TV) (temat przewodni)
1966 - Jericho (serial TV) (temat przewodni)
1966 - Twarze na sprzedaż (Seconds)
1966 - Ziarnka piasku (The Sand Pebbles)
1967 - The Mouse from H.U.N.G.E.R. (temat przewodni)
1967 - Warning Shot
1967 - In Like Flint
1967 - The Karate Killers (temat przewodni)
1967 - The Flim - Flam Man
1967 - Godzina ognia (Hour of the Gun)
1968 - Nick Quarry (TV)
1968 - Sebastian
1968 - Planeta małp (Planet of the Apes)
1968 - Detektyw (The Detective)
1968 - Bandolero!
1969 - The Illustrated Man
1969 - 100 karabinów (100 Rifles)
1969 - The Chairman
1969 - Justine
1969 - Room 222 (serial TV) (temat przewodni i 2 epizody)
1970 - Paramount TV Fanfare
1970 - Patton
1970 - Ballada o Cable`u Hogue (The Ballad of Cable Hogue)
1970 - Prudence and the Chief (TV)
1970 - The Brotherhood of the Bell (TV)
1970 - Tora! Tora! Tora!
1970 - The Traveling Executioner
1970 - Rio Lobo
1971 - A Step Out of Line (TV)
1971 - The Mephisto Waltz
1971 - Ucieczka z Planety Małp (Escape from the Planet of the Apes)
1971 - Zawadiaki (Wild Rovers)
1971 - Ostatni bieg (The Last Run)
1971 - Do Not Fold, Spindle, or Mutilate (TV)
1971 - Crosscurrent (TV)
1971 - The Homecoming: A Christmas Story (TV)
1972 - Lights Out (TV)
1972 - Crawlspace (TV)
1972 - Bydło Culpeppera (The Culpepper Cattle Company)
1972 - The Other
1972 - The Man
1972 - The Waltons (serial TV) (temat przewodni)
1972 - Anna and the King (serial TV)
1972 - Śmierć Binarna (Pursuit) (TV)
1973 - Barnaby Jones (serial TV) (temat przewodni)
1973 - Shamus
1973 - Hawkins on Murder (TV)
1973 - The Red Pony (TV)
1973 - The Police Story (TV)
1973 - Ace Eli and Rodger of the Skies
1973 - The Going Up of David Lev (TV)
1973 - Jeden mały Indianin (One Little Indian)
1973 - Ojciec chrzestny nie żyje (The Don is Dead)
1973 - Motylek (Papillon)
1974 - Indict and Convict (TV)
1974 - Okup (Ransom)
1974 - Drzewo na Brooklynie (A Tree Grows In Brooklyn) (TV)
1974 - Zimowe zabójstwa (Winter Kill) (TV)
1974 - QB VII (mini serial)
1974 - Chinatown
1974 - S*P*Y*S*
1975 - Brawurowe porwanie (Breakout)
1975 - The Reincarnation of Peter Proud
1975 - Wiatr i lew (The Wind and the Lion)
1975 - Dziewczynka o imieniu Sooner (A Girl Named Sonner) (TV)
1975 - Medical Story (TV)
1975 - Take A Hard Ride
1975 - Babe (TV)
1976 - Przełęcz Złamanych Serc (Breakheart Pass)
1976 - Ucieczka Logana (Logan`s Run)
1976 - Omen (The Omen)
1976 - High Velocity
1976 - Most Kassandra (The Cassandra Crossing)
1977 - Twilight`s Last Gleaming
1977 - Generał MacArthur (MacArthur)
1977 - Wyspy na Golfstromie (Islands in the Stream)
1977 - Aleja potępionych (Damnation Alley)
1977 - Contract on Cherry Street (TV)
1978 - Śpiączka (Coma)
1978 - Koziorożec Jeden (Capricorn One)
1978 - Omen 2 (Omen II: Damien - Deluxe Edition)
1978 - Rój (The Swarm)
1978 - Chłopcy z Brazylii (The Boys from Brazil)
1978 - Czarna Magia (Magic)
1979 - Wielki napad na pociąg (The Great Train Robbery)
1979 - Obcy: 8 pasażer Nostromo (Alien)
1979 - Gracze (Players)
1979 - Star Trek (Star Trek: The Motion Picture)
1980 - Caboblanco
1981 - Na drugą stronę (Night Crossing)
1981 - Salamandra (The Salamander)
1981 - Omen 3: Ostatnie starcie (Omen III: The Final Conflict - Deluxe Edition)
1981 - Masada (mini serial)
1981 - Odległy ląd (Outland)
1981 - Przybłęda (Raggedy Man)
1982 - Duch (Poltergeist)
1982 - Dzielna Pani Brisby (The Secret of NIMH)
1982 - Wyzwanie (The Challenge)
1982 - Inchon
1982 - Rambo: Pierwsza krew (First Blood)
1983 - Dusty
1983 - The Return of the Man from U.N.C.L.E. (serial TV) (temat przewodni)
1983 - Psychoza 2 (Psycho II)
1983 - Strefa mroku (The Twilight Zone: The Movie)
1983 - Pod ostrzałem (Under Fire)
1984 - Samotny facet (The Lonely Guy)
1984 - Gremliny rozrabiają (Gremlins)
1984 - Supergirl
1984 - Runaway
1985 - Baby: Secret of the Lost Legend
1985 - Rambo 2 (Rambo: First Blood Part II) (trailer)
1985 - Rambo 2 (Rambo: First Blood Part II)
1985 - Odkrywcy (Explorers)
1985 - Legenda (Legend)
1985 - Kopalnie króla Salomona (King Solomon`s Mines)
1986 - Link
1986 - Duch 2: Druga strona (Poltergeist II: The Other Side)
1986 - Mistrzowski rzut (Hoosiers)
1987 - Carolco Pictures (fanfary)
1987 - Nienawiść/Rozwiązanie ekstremalne (Extreme Prejudice)
1987 - Interkosmos (Innerspace)
1987 - Lwie serce (Lionheart)
1987 - Wall Street (rejected)
1988 - Gliniarz do wynajęcia (Rent-A-Cop)
1988 - Rambo III
1988 - Prawo i sprawiedliwość (Criminal Law)
1988 - Obcy przybysze (Alien Nation) (rejected) - bootleg
1989 - Na przedmieściach (The `burbs)
1989 - Lewiatan (Leviathan)
1989 - Czarnoksiężnik (Warlock)
1989 - Star Trek: Ostateczna Granica (Star Trek: The Final Frontier)
1990 - Pamięć absolutna (Total Recall)
1990 - Pamięć absolutna (Total Recall) - The Deluxe Edition
1990 - Gremliny 2 (Gremlins 2: The New Batch)
1990 - Wydział Rosja (The Russia House)
1991 - Tylko z córką (Not Without My Daughter)
1991 - Sypiając z wrogiem (Sleeping with the Enemy)
1992 - Uzdrowiciel z tropików (Medicine Man)
1992 - Gladiator (rejected)
1992 - Nagi instynkt (Basic Instinct)
1992 - Basic Instinct (trailer)
1992 - Mama i tata ratują świat (Mom and Dad Save the World)
1992 - Reporter (The Public Eye) - rejected
1992 - Basebalista (Mr. Baseball)
1992 - Trudna miłość (Love Field)
1992 - Wiecznie młody (Forever Young)
1993 - Cinergi (fanfary)
1993 - Matinee
1993 - Zniknięcie (The Vanishing)
1993 - Dennis rozrabiaka (Dennis the Menace)
1993 - Rudy
1993 - Pełnia zła (Malice)
1993 - Szósty stopień oddalenia (Six Degrees of Separation)
1994 - Angie
1994 - Wystrzałowe dziewczyny (Bad Girls)
1994 - Cień (The Shadow)
1994 - Dzika rzeka (The River Wild)
1994 - Narzeczona dla geniusza (I.Q) - bootleg
1995 - Star Trek: Voyager (serial TV) (temat główny)
1995 - Judge Dredd (trailer)
1995 - Kongo (Congo)
1995 - Rycerz króla Artura (First Knight) - Promo
1995 - Zagadka Powdera (Powder)
1996 - Ludzie miasta (City Hall)
1996 - Krytyczna decyzja (Executive Decision)
1996 - Reakcja łańcuchowa (Chain Reaction)
1996 - Dwa dni z życia doliny (2 Days In The Valley) - rejected
1996 - Duch i Mrok (The Ghost and the Darkness)
1996 - Star Trek: Pierwszy Kontakt (Star Trek: First Contact)
1997 - Universal Pictures (fanfary)
1997 - Lemur zwany Rollo (Fierce Creatures)
1997 - Tajemnice Los Angeles (L.A. Confidential)
1997 - Air Force One
1997 - Lekcja przetrwania (The Edge)
1998 - Śmiertelny rejs (Deep Rising)
1998 - Wydział Pościgowy (U.S. Marshals)
1998 - Mulan - Promo
1998 - Mali żołnierze (Small Soldiers)
1998 - Star Trek: Rebelia (Star Trek: Insurrection)
1999 - Fanfare for Oscar
1999 - Mumia (The Mummy)
1999 - Trzynasty wojownik (The 13th Warrior) - Complete
1999 - Nawiedzony (The Haunting)
2000 - Człowiek widmo (Hollow Man)
2001 - Disney`s California Adventure (Soarin` Over California)
2001 - W sieci pająka (Along Came a Spider)
2001 - W sieci pająka (Along Came a Spider) - complete edition
2001 - Ostatni bastion (The Last Castle)
2002 - Suma wszystkich strachów (The Sum of All Fears)
2002 - Star Trek: Nemesis
2003 - Looney Tunes znowu w akcji (Looney Tunes: Back in Action)
2003 - Linia czasu (Timeline) - rejected (bootleg)
2003 - C2 Pictures (fanfary)
2004 - Line of Fire (serial TV) (temat główny) - niezrealizowany
2004 - Gra ich życia (The Game of Their Lives) - niezrealizowany
2004 - Empire Falls (mini serial) - niezrealizowany
2005 - Picasso and the Lapin Agile - niezrealizowany
2006 - Nagi instynkt 2 (Basic Instinct 2) - tematy
2006 - Omen (The Omen) - tematy
2007 - Obcy kontra Predator 2 (Aliens vs. Predator: Requiem) - tematy
2008 - Rambo 4 (John Rambo) - tematy
biografię opracował Szymon Jagodziński
|
